فاصله ها .فاصله كليدها از كف تمام شده ساختمان بايد بين ۰۰۱ تا ۰۲۱ سانتيمتر باشد .فاصله ي پريزهاي برق, تلفن و آنتن از كف بايد بين ۰۱ تا ۰۱ سانتيمتر باشد .فاصله ي جعبه فيوز از كف ساختمان بايد بين ۰۵۱ تا ۰۷۱ سانتيمتر باشد .فاصله جعبه فيوز ازلوله هاي آب و گاز بايد ۰ متر باشد .فاصله ي پنل و گوشي آيفون از كف بايد ۰۰۱ تا ۰۵۱ سانتيمتر باشد .فاصله ي آويز المپ ها از سقف ساختمان بايد ۰۱ تا ۵۱ سانتيمتر باشد .فاصله ي كليه قوطي ها از چهارچوب در بايد بين ۰۵ تا ۲۵ سانتيمتر باشد سطح مقطع سيم ها .سطح مقطع سيم هاي روشنايي ۰٫۵ و سيم هاي پريز ۲٫۵ و سيم هاي برق اصلي ۰ ميليمترمربع مي باشد .سطح مقطع سيم هاي كولرآبي ۲٫۵ و سيم هاي كولر گازي ۰ ميليمتر مربع مي باشد ظرفيت فيوزها .ظرفيت فيوزهاي روشنايي ۰۱ , فيوزهاي پريز ۰۱ , فيوز كولر گازي و فيوز اصلي ۲۱ , فيوز كنتور ۲۵ مي باشد در آشپزخانه ها اصوال بايد به مكان هايي كه نياز به پريز برق دارند توجه كرد به طور مثال جاي قرار گيري ماشين لباس شويي. براي اينكه بدانيم وسايل برقي آشپزخانه در چه مكان هايي قرار مي گيرند مي توان به نقشههمان ساختمان كه توسط مهندس .ساختمان كشيده شده است مراجعه كرد. اگرنقشه در دسترس نبود مي توان ازمعمارو ياعوامل ديگر ساختمان پرسيد مكان هايي كه بايد مشخص شوند) جهت قرار دادن پريزها( مكان قرار گيري لباس شويي مكان پكيج)در صورت دارا بودن( مكان يخچال مكان اجاق گاز www.ControlMakers.ir .بقيه ي مكان ها مي تواند طبق نقشه ساختمان و يا به سليقه برقكار پريز كار گذاشته شود نكات مهم: .پريزهاي مختص لباسشويي واجاق بايد در ارتفاع پايين نصب شوند .از پريز اجاق بايد يك برق)فازو نول( به صورت مستقيم براي هود كشيده شود .يك پريز تلفن و همچنين يك پريز برق نيز بايد در قسمت اوپن وروي ديوار قرار داده شود .كليد سقفي آشپزخانه بايد نزديك ورودي آن باشد .در اطراف ظرفشويي نبايد هيچ پريزي نصب نمود ذكر اين نكته ضروري است كه چون آشپزخانه ها باسراميك پوشيده مي شوند نيازي به كندن جاي قوطي ها نيست وبا دانستن .كف تمام شده آشپزخانه) كف آشپزخانه معموال باالتراز كف پذيرايي مي باشد( اقدام به قرار دادن قوطي هاي پريز كرد .معموال در آرك آشپزخانه چراغ هاي هالوژن تعبيهمي شود با يك كليد مجزا فيوز خط آشپزخانه ۰۱ آمپر باشد براي سيم كشي پذيرايي مي توانيم دو خط مجزا اجرا نماييم بدين شكل كه يك خط مربوط به پريزها و خط ديگر مربوط به كليدها.در پست هاي قبلي مفصل درباره اين خطوط بحث شد و نقشه هايي نيز كشيده شد. نقشه زير مربوط به خط پذيرايي با دو فيوز مينياتوري ) يكي براي پريزها و ديگري براي كليدها( مي باشد سري كردن و انتقال خط پريزها به جعبه فيوز: همان طور كه مي دانيد هر پريز به يك فازويك نول نياز دارد پس ما بايد از هر پريز به پريزديگردو رشته سيم ۲٫۵ طبق استانداردهاي برق ساختمان انتقال دهيم و در نهايت به جعبه فيوز برسيم. چون در هر پريز برق ۰ رشته سيم قرار مي گيرد مي توانيم براي ارتباط با پريزاز ترمينال ها كه در اندازه هاي مختلفي وجود دارند استفاده كنيم و روش ديگراتصال سيم ها بهيكدگر وپريز است.يكي از سيم هايي كه وارد جعبه فيوز مي شود )سيمي كه براي فاز در به يك فيوز متصل مي شودواز فيوز اصلي يك انشعاب برق به آن مي دهيم , استانداردهاي برق ساختمان نظر گرفته ايم( طبق سيم نول را نيز به شمش نول متصل مي كنيم جعبه فيوز جزء مهم ترين قسمت هاي برق يك واحد آپارتماني مي باشد. زيرا تمامي خطوط به اين جعبه منتهي مي :جعبه فيوز شود. سيم برق اصلي مستقيما وارد جعبه فيوز شده وبه يك فيوز وصل مي شودو تمامي فيوزهاي خطوط واحد آپارتماني را تغذيه مي كند www.ControlMakers.ir جعبه فيوزها در ابعاد و اندازه هاي مختلفي بسته به تعداد مينياتوري ها و خطوط وجود دارند. هنگامي كه سيم هاي فازونول را كه هر خطي به فيوز مربوطهوصل مي كنيم و استانداردهاي سيم كشي ساختمان وارد جعبه فيوز شدند سيم فاز را طبق تعيين كرده ايم را به فيوز مربوطه وصل مي كنيم. از فيوز اصلي يك برق به هر كدام از فيوزها مي رسانيم ودر آخر سيم نول اصلي و سيم نول هر خط را به ترمينال نولها ) شمش نول( وصل مي كنيم شمش نول : قطعه ايي مسي است كه در جعبه فيوزها براي اتصال سيم هاي نول هر خط ونول اصلي تعبيه مي شود نظارت عاليه مهندسي برق قوانين نظارت عاليه و نظارتي برق ساختمان ۰ -پريز برق در حمام ودستشويي نباشد. از سينك ظرفسويي هم حداقل ۷۱ سانت از شير و ۰۱ سانت از لبه سينك فاصله داشته باشد ۲ -چاه ارت توسط شركتهاي داراي تاييديه اجرا شود ، مقاومت چاه ۲ اهم و براي چاه ارت كارتكس چاه ) كارتكس شركت مجري چاه ( اخذ شود . ۰ -رعايت حريم شبكه هاي توزيع برق از ساختمان براي ولتاژ 220-v380 برابر ۰٫۵ متر مي باشد و حريم ۲۱ كيلو ولت ۰ متر مي باشد. ۰ -حتي المقدور از برقكاران مجاز كه داراي گواهينامه انجام كار از سازمان فني و حرفه اي مي باشند استفاده گردد . ۵ -استفاده از كليد حفاظت جان ) RCCB / RCD ) با جريان نشتي حداكثر 30 mA الزامي است . ۱ -كف تابلو فيوز از كف تمام شده بايد ۰۷۱ سانتيمتر فاصله داشته باشد و از لوله آب و گاز ۰۵۱ سانتيمتر فاصله داشته باشد . ۷ -در تابلو برق سيم هاي نول توسط ترمينال پيچي به هم متصل شوند و از به هم تابيدن سيمها و نوارچسب كاري كردن آنها خودداري گردد . ۸ -در تابلو برق جهت اتصال سيم هاي ارت از شينه ارت استفاده شود . ۹ -در همه لوله هاي برق، سيم كشي سه سيمه باشد مگر اعالم حريق دو سيمه كه البته برخي اعالم حريق ها هم سه سيمه هستند، كليه پريزها با سيم سه در دو ونيم ميلي متر مربع ۲٫۵*۰ و روشنايي ساختمان با سيم سه در يك و نيم ميلي متر مربع ۰٫۵*۰انجام شود . www.ControlMakers.ir ۰۱ -حداقل فاصله نصب پريزها از كف تمام شده سانتي متر۰۱ و فاصله كليد ها از كف تمام شده ۰۰۱ سانتي متر باشد. بجز آشپزخانه و پاركينگ و پشت بام كه بايد ارتفاع تمام شده۰۰۱ سانتي متر باشد و پريزها در پاركينگ و پشت بام بايد IP44 باشند يعني درپوش داشته باشند براي برف و باران. ۰۰ -فاصله كليد از ))چهارچوب در(( مي تواند بين ۰۱ تا ۰۱ سانتي متر انتخاب گردد ولي هر فاصله اي انتخاب شد بايد در كل ساختمان همان فاصله اجرا شود و كليد و پريز سمت لوالي در نصب نشود ۰۲ -حداقل ارتفاع نصب پريز از كف تمام شده در آشپزخانه و پاركينگ و فضاي مرطوب cm110 باشد و فاصله پريز از مرز بيروني سينك ظرفشويي ۱۱ سانتي متر باشد در روشويي كه پريز ريش تراش وجود دارد هم اين فاصله رعايت شود. ۰۰ -ارتفاع نصب كليد فن cm120 از كف تمام شده باشد . ۰۰ -فاصله كليد و پريز از شير گاز حداقل ۵۱ سانتيمتر باشد به شرط اينكه پريز در باالي شيرگاز نصب شود چنانچه پريز سمت چپ يا راست يا زير شيرگاز نصب شده باشد رعايت فاصله حداقل۰۱ سانتي متر كافيست . ۰۵ -نصب فن در حمام ممنوع است مگر IP44 باشد كه در بازار موجود نيست، اگر هم باشد بايد ۱۱ سانتي متر حداقل با خروجي آب دوش فاصله داشته باشد. ۰۱ -كليد و فيوز سر راه فاز قرار گيرد . ۰۷ -زير هر پيچ حداكثر فقط بايد ۲ سيم بسته شود . ۰۸ -چراغ نصب شده در حمام بايد IP44 باشد كه اين چراغ ها كم هستند و اگر چراغ معمولي مي گذارند زير حباب محافظ آن واشر نسوز گذاشته شود كه آب بندي شود. و از دوش حداكثر فاصله را داشته باشد)بهتر است ۰٫۵ متر فاصله داشته باشد( . ۰۹ -بهتر است تمام اتصاالت سرسيم داشته باشد يا بصورت سئوالي بسته شود . ۲۱ -حداكثر مي توان ۰۲ پريز از يك فيوز انشعاب گرفت . ۲۰ -فاز بايد به سمت راست پريز داده شود يعني هنگامي كه مقابل پريز مي ايستيم روزنه سمت راست فاز باشد. ۲۲ -فاز بايد به كنتاكت كف سرپيچ المپ داده شود و به كنتاكت بدنه سرپيچ المپ نول متصل شود. ۲۰ -حداقل فيوز روشنايي آمپر ۰۱ و فيوز پريزها آمپر ۰۱ باشد . ۲۰ -كابل اصلي برق رساني واحد ها طبق نقشه سه در شش ×6 ۰mm2 مفتولي باشد و سيم هاي جعبه فيوز حتما سرسيم داشته باشند و سيم جمپر در جعبه فيوز مساوي با سيم ورودي جعبه فيوز باشد كه معموال سايز ۱ ميلي متر مربع يا ۰ مي باشد. www.ControlMakers.ir ۲۵ -سيم كولر آبي سه در دو و نيم ميلي متر مربع ۲٫۵*۰ باشد و سيم كولر گازي حداقل سه در چهار ميلي متر مربع ۰*۰باشد. ۲۱ -سيم از كنتور تا جعبه فيوز و سيم كولر بهتر است مفتولي باشد . ۲۷ -از بدنه اجسام نبايد به عنوان سيم ارت استفاده كرد . ۲۸ -بارهاي خاص و پرمصرف، فيوز جداگانه داشته باشد . ) كولر ، تردميل mill treadو پمپ و پكيج آبگرمكن... ( ۲۹ -براي مكان مرطوب از ترانس ايزوله استفاده مي شود يا ولتاژ زير۵۱ ولت.)معموال۰۲ ولت( ۰۱ -در صورت استفاده از وان در حمام ، وجود كليد حفاظت جان ) RCCB / RCD ) عالوه بر كليد حفاظت جان اصلي، بصورت جداگانه براي آن الزاميست . ۰۰ -هم بندي اصلي و اضافي به منظور هم ولتاژ كردن تجهيزات برقي انجام شود )همه وسايل فلزي همبندي شوند با شاسي ساختمان(. ۰۲ -حداقل قطر سيم تلفن و درب بازكن ميلي متر ۱٫۱ است و بهتر است از نوع شيلد دار باشد. ۰۰- عبور لوله برق از كف حمام و آشپزخانه و دستشويي و مكان هاي مرطوب و داراي آب ريزش ممنوع است . ۰۰ -مسير لوله برق از روي ديوارها بصورت مورب ممنوع است )ممكن است در آينده روي آن ميخ كوبيده شود( ۰۵ -همه پريزها ارت دار باشد . ارتفاع مجاز نصب -۰۱ . كليد اعالم حريق بين ۰۱۷ تا ۰۰۷ سانتي متر مي باشد كه در ايران بين ۰۰۱ تا ۰۰۱ مجاز است ۰۷ -فاصله كليدهاي اعالم حريق بين ۰۵ تا ۰۱ متر قابل انتخاب مي باشد)بر اساس ريسك محل(. ۰۸ -فاصله شستي اعالم حريق از درب اصلي بين ۰۵ تا ۰۵۱ سانتي متر قابل انتخاب است . ۰۹ -اگر عرض درب از ۰۲ متر بيشتر باشد)مثل درب انبار( در سمت چپ و راست درب بايد يك شستي جداگانه گذاشت . ۰۱ -ارتفاع نصب آژير اعالم حريق بين ۲ تا ۲٫۰ متر قابل انتخاب است . ۰۰ -اگر سيم روكار كشيده شده بايد داخل conduit باشد )لوله با مقطع گرد فوالدي يا پالستيك فشرده و مستحكم ضد آتش(. ۰۲ -ماكزيمم فاصله مجاز دتكتورهاي دودي از يكديگر ۰۱ متر و دتكتورهاي حرارتي از يكديگر ۷ متر مي باشد . www.ControlMakers.ir ۰۰ -سطح مقطع سيم اعالم حريق۰٫۵ ميلي متر مربع مي باشد . اگر فاصله دتكتورها از تابلو خيلي دور است سيم ۲٫۵ ميلي متر مربع استفاده شود)در هتل ها( . ۰۰ -سيم اعالم حريق لوله كشي مجزا مي خواهد و ضرورتي ندارد اين لوله ها فلزي باشد . ۰۵ -حداقل فاصله مجاز دتكتور تا ديوار ۰۱ سانتي متر مي باشد ولي توصيه جدي شده كه از ۵۱ سانتي متر كمتر نشود ۰۱ -دتكتور اعالم حريق بايد آخرين وسيله اي الكتريكي اي باشد كه نصب مي شود چون رنگ كاري ديوار و سقف يا گردو غبار نجاري آنها را خراب مي كند. ۰۷ -تمامي طبقات آژير داشته باشد يا حداقل هر دو طبقه آژير داشته باشد.)در اعالم حريق به فرد خواب بايد حداقل۷۵ دسي بل شدت صدا برسد و اگر تعداد درب ها از راهرو بين واحدها تا اتاق خواب زياد است بايد در اتاق خواب آژير جداگانه يا دتكتور آژير سرخود نصب شود( ۰۸ -فالشر Flasher يا انديكاتور Indicator باالي هر واحد باشد تا محل آتش سوزي سريعتر مشخص گردد . ۰۹ -در آشپزخانه دتكتور حرارتي ثابت HD و گازيGD استفاده گردد و در پاركينگ دتكتور نرخ افزايش حرارت Rise Of Rate:ROR (دتكتور آشپزخانه و پاركينگ حرارتي و اتاق ها دودي باشد(دتكتور حرارتي وسط سقف نصب شود و دتكتور گازي ۰۱ سانتي متر پايين تر از سقف روي اجاق گاز نصب شود. ۵۱ -اگر دتكتور دودي نصب مي شود بايد از اجاق گاز m6 فاصله داشته باشد . ۵۰ -به فاصله ۰٫۵ متر از درب هر آسانسور بايد دتكتور گذاشت . ۵۲ -فاصله دتكتور از اسپرينكلر يا آب پاش سقف ۱۱ سانتيمتر مي باشد . ۵۰ -باالي هر اتومبيل بايد يك آب پاش موجود باشد . ۵۰ -براي مهمانسراها دتكتور آژير سرخود بايد گذاشت . ۵۵ -ساختمان از ۲۰ متر به باال نصب صاعقه گير اجباريست ، ۱ طبقه به باال. ۵۱ -از كابل۵۱ يا بهتر است 70 mm2 جهت ارت صاعقه گير استفاده شود و بهتر است ۲ مسير كشيده شود ) يكي براي باي پس ( ۵۷ -هر ۰۵ متر ارتفاع يك رينگ دور ساختمان كشيده شود كه اگر صاعقه به بدنه ساختمان زد به رينگ و هادي هاي نزولي متصل به رينگ هدايت شود. 

۸ -نصب چراغ آالرم براي ساختمانهاي ۸ طبقه و باالتر الزاميست يا ۲۸ متر ارتفاع و بيشتر. ۵۹ -استفاده از چاه آسانسور جهت عبور تاسيسات برقي به استثناء كابل آسانسور ممنوع است . ۱۱ -كابل تغذيه آسانسور پنج در ده ×10 ۵mm2 يا پنج در شانزده ×16 ۵mm2 باشد . ۱۰ -درموارد خاص برق اضطراري پيش بيني گردد كه مجهز به سيستم over change باشد . ۱۲ -تابلو برق سيستم آنتن مركزي داخل خرپشته باشد ) در فضاي آزاد نباشد ( ۱۰ -سيم هاي سيار كارگاهي بايد حتما كابل)با روكش مضاعف( باشد و با ارتفاع ۲٫۵ متر از كف رد شوند و در محل رفت و آمد و آسيب قرار نگيرند و اين نكته در مرحله ابتداي كار بايد توسط صاحب كار يا ناظر مقيم يا سرپرست كارگاه به همه كاربران وسايل برقي مانند نجار و جوشكار و باالبر تذكر داده شود. ۱۰ -كليد و پريز فضاي آزاد مثل پشت بام و حياط بايد از نوع IP44 باشد يعني درپوش داشته باشد كه برف و باران براي آنها خطرساز نباشد ۱۵ -لوله كشي سيستم هاي روشنايي و پريزهاي برق با لوله هاي C.V.P سخت نمره ۰۰٫۵ Pg براي چهار سيم و با نمره ي 16 pg براي شش سيم انجام شود . ۱۱ -لوله كشي سيستم هاي پريز برق و تلفن مي تواند از كف انجام گيرد ولي بايد سريعا به تاييد دستگاه نظارتي رسانيده و روي آنرا با مالت ماسه سيمان ماهيچه كشي كرد. ۱۷ -لوله كشي هايي كه در سقف كاذب انجام مي شود ترجيحاً از مسيرهاي مشخص و مشترك و با بست و ساپورت مناسب انجام گردد كه هنگام پيچ كردن يا ميخ كوبيدن در سقف مسير مشخص باشد. ۱۸ -استفاده از لوله هاي خرطومي پالستيكي از سال۸۹ ممنوع شده چون بسيار كم استقامت هستند مخصوصا بعد از گذشت چند سال به شدت شكننده مي شوند و عبور فنر از آن باعث شكسته شدن آن مي شود. )آبدارخانه – سرويس هاي بهداشتي – موتورخانهو . . . ( ۰۲۱-۰۰۱ سانتيمتر از كف تمام شده مي باشد . ir.ControlMakers.www ۱۹ -ارتفاع نصب پريزهاي برق و تلفن در فضاي اداري و اتاق ها ۰۱ سانتيمتر از كف تمام شده و در فضاهاي مرطوب

ادامه مطلب

ادامه مطلب

ادامه مطلب

وان اكتيو = توان واته = توان مفيد = تواني كه به اجبار از شبكه ميكشيم = تواني كه ما دوست داريم مصرف بشه = تواني كه باعث روشنايي در لامپ ميشه = تواني كه باعث گردش شافت موتورها مي شه = تواني كه در خطوط انتقال ارسال مي كنيم = P
توان راكتيو = توان دواته = توان غير مفيد = تواني كه به اجبار با توان اكتيو منتقل ميشه = تواني كه ما دوست نداريم مصرف بشه = تواني كه باعث روشنايي در لامپ نميشه = تواني كه باعث گردش شافت موتورها نمي شه = تواني كه تنها با عث افزايش جريان در سيمها مي شه = تواني كه اجبارا با توان اكتيو در خطوط انتقال عبور مي كند = Q
يك مثال ساده:
يك جاده با عرض ۱۰ كاميون تصور كنيد
تمامي ۱۰ كاميون به طور همزمان بار مشخصي را از نقطه ۱ به نقطه ۲ انتقال ميدن و بار خود را در نقطه ۲ خالي مي كنند اما ۲ كاميون بار خود را تخليه نمي كنند و با بار به نقطه اول بر مي گردند. به طور ساده تر هم ميتونيم بگيم كه ۸ كاميون توان اكتيو و ۲ كاميون بار راكتيو هستند.
در مبحث برقي نيز توان راكتيو همان تواني است كه باعث اضافه جريان در سيمها مي شود اما اين اضافه جريان باعث انجام كاري نميشود و اجبارا از سيمها عبور مي كند
خازن در اين مدارات به مفهوم يك بازرس در موقع تخليه بار در آن كاميونها مي باشد!!!!
روابط توان اكتيو و راكتيو:
توان لحظه اي نرخ تغييرات انرژي در هر لحظه است.بنابراين در يك لحظه ممكن است مقدار انرژي بسيار كم باشد اما نرخ تغييراتش زياد، در آن صورت توان راكتيو معرف ماكزيمم توان لحظه اي راكتيو يا ماكزيمم نرخ تغييرات انرژي در يك بازه زماني قابل تكرار است. براي ولتاژ، جريان و توان لحظه اي مي توان نوشت:
V=Vm غير مجاز مي باشد ωt
I=Im غير مجاز مي باشد (ωt-θ)
P=V.I = Vm.Im غير مجاز مي باشد ωt غير مجاز مي باشد (ωt-θ)
P = Vm/√۲ .Im/√۲ غير مجاز مي باشد θ (۱+ غير مجاز مي باشد 2ωt) + Vm/√۲ .Im/√۲ SIN θ SIN 2ωt
در معادله بالا جمله اول معرف توان اكتيو لحظه اي و جمله دوم به عنوان توان راكتيو  لحظه اي تعريف شده است. همانطور كه مشاهده مي كنيد جمله متغير با زمان اول از يك مقدار متوسط غير صفر برخوردار است كه به آن توان اكتيو مي گويند. در واقع انتگرال زماني تابع مذكور در بازه تكرار تابع معرف يك مقدار اسكالر مستقل از زمان است كه به آن اصطلاحاً توان اكتيو مي گويند. حاصلضرب اين مقدار در زمان معرف كميت فيزيكي انرژي است كه به طور مستقيم توسط كنتورهاي واته اندازه گيري مي شود
Pa = Vm/√۲ .Im/√۲ غير مجاز مي باشد θ= Vr ms . Ir ms غير مجاز مي باشد θ
W= Pa. t
اما در مورد جمله دوم معادله ذكر شده، انتگرال زماني تابع در بازه تكرار آن برابر صفر است. با اين حال در تشابه با توان اكتيو مقدار ماكزيمم اين تابع متغير را اصطلاحاً توان راكتيو مي خوانند. حاصلضرب اين مقدار در زمان معرف هيچ كميت فيزيكي تيست، بلكه تنها يك بيان رياضي!! است.
Qr = Vm/√۲ .Im/2 Sin θ = Vr ms . Ir ms Sinθ
حتي در صورتي كه بخواهيم از انرژي رد و بدل شده بين منبع و بار صحبت كنيم ، بايد انتگرال مزبور براي يك نيم سيكل مثبت و يا منفي در پريود تغييرات تابع محاسبه شده و پس از آن نيز بايد از تعداد دفعات مبادله انرژي بين منبع و بار در يك بازه زماني تعريف شده سخن به ميان آورد. در آن صورت نيز تنها مضربي از جمله معروف توان راكتيو، در معادلات وارد مي شود.
در واقع انرژي راكتيو ( البته نه آن چيزي كه كنتورهاي راكتيو نشان مي دهند، چون اساساً كميت نشان داده شده توسط كنتور از ديمانسيون انرژي برخوردار نيست )، يك مقدار اندك انرژي است ( در مقايسه با توان اكتيو تبادل شده در شبكه) كه توسط سيستم تحريك ژنراتورها توليد مي شود. اين انرژي يكبار موقع برقدار كردن شبكه توليد و موقع بي برق نمودن آن مصرف مي شود. بين اين دو زمان نيز مقدار انرژي مذكور ثابت و بين منبع و مصرف كننده تبادل مي شود.
بنابر اين كميت توان راكتيو يك كميت كاملا بي فايده است كه موجب زياد شدن جريان و تلفات مي شود. البته اين پارامتر به ذخيره انرژي در المان هاي ذخيره كننده انرژي مثل سلف و خازن كمك مي كند. اما در كل مايليم كه اين پارامتر را كاهش دهيم.
بيان توان اكتيو و راكتيو بصورت دقيقتر:
غير مجاز مي باشدΦ= , غير مجاز مي Ø¨Ø§Ø´Ø¯Φ =
اگر در حالت كلي مقادير فازور ولتاژ و جريان مداري بترتيب برابر و
باشند ، در صوريتكه (مدار اندكتيو ) ، ضريب قدرت يا غير مجاز مي Ø¨Ø§Ø´Ø¯Φ پس فاز بوده ، غير مجاز مي باشدΦ>0 و SinΦ>0 مي باشند و لذا مدار مذكور قدرت راكتيو را جذب مي كند.در يك مدار كاپاسيتيو  بوده و ضريب قدرت پيش فاز مي باشد و لذا قدرت راكتيو جذب شده منفي است و بمعني اين است كه مدار مذكور توليد كننده قدرت راكتيو مي باشد.يك مقاومت خالص فقط قدرت اكتيو |V||I| يا R|I|2 جذب مي نمايد و داراي قدرت راكتيو صفر است.سيم پيچ خالص قدرت اكتيو جذب نمي كند بلكه فقط قدرت راكتيو جذب مي نمايد و خازن خالص بدون مصرف قدرت اكتيو فقط قدرت راكتيو توليد مي كند.
كاربرد خازن در سيستم هاي توزيع انرژي:
همانطور كه مي دانيم در شبكه هاي جريان متناوب توان ظاهري كه از مولدها دريافت مي شود به دو بخش توان مفيد و غير مفيد تقسيم مي شود . نحوه اين تقسيم به شرايط مدار بستگي دارد به اين معني كه هر قدر ضريب توان (غير مجاز مي باشدΦ) به يك نزديكتر باشد سهم توان مفيد بيشتر است. ] ۱≥غير مجاز مي Ø¨Ø§Ø´Ø¯Φ ≤۰[. اين اتفاق در مدارتي رخ مي دهد كه مصارف اهمي آن بيشتر است .مانند سيستمهاي روشنايي يا توليد گرما توسط انرژي برق . اما مي دانيم كه سهم عمده مصارف شبكه ها را مصرف كننده هاي (اهمي – سلفي ) دريافت مي كنند . مانند الكتروموتورها – ترانسفورماتورهاي توزيع – چوكها و …. كه درآنها سيم پيچ يا سلف نقش اصلي را ايفا مي كند . در سيم پيچها به علت خاصيت ذخيره سازي انرژي الكتريكي بصورت ميدان مغناطيسي، توان همواره بين شبكه و سلف رد و بدل مي شود . سلف در يك چهارم زمان تناوب توان دريافت مي كند و در يك چهارم بعدي زمان ، توان را به شبكه پس مي دهد . درست است كه نتيجه رياضي اين عمل يعني عدم مصرف انرژي، زيرا توان داده شده به سلف با توان دريافت شده از ان برابر است اما در عمل اين اتفاق رخ نمي دهد زيرا توان پس داده شده به شبكه امكان استفاده را براي مولد ايجاد نمي كند و اين همان تواني است كه از مولد دريافت شده است و براي رسيدن به مصرف كننده اهمي – سلفي از شبكه توزيع شامل : سيمها – كابلها و … عبور كرده است .
بطور خلاصه تر، سلف تواني را از مولد دريافت مي كند اما اين توان را به شبكه پس مي دهد . اين توان قابل استفاده نيست و در مسير عبور تلف مي شود؛ پس مقداري از توان تلف مي شود .
اثرات نا مطلوب ضريب توان پايين:
ضريب توان پايين اثرات نامطلوبي روي دستگاهها و تجهيزات الكتريكي مي گذارد كه در زير اين اثرات را مورد بررسي قرار مي دهيم:
ü در توان ثابت با كوچك شدن ضريب توان، توان راكتيو بزرگ شده و در نتيجه مقدار موثر جريان خط افزايش مي بابد.
ü با افزايش جريان به علت كوچك شدن ضريب توان، توان راكتيو بزرگ شده و در نتيجه مقدار موثر جريان خط افزايش مي يابد.
ü با افزايش جريان به علت كوچك شدن ضريب توان، سطح مقطع كابلها يا سيم ها بزرگ شده و در نتيجه قيمت تاسيسات افزايش مي يابد.
ü با افزايش جريان هزينه كليدها، فيوزها، تابلوها، دستگاههاي اندازه گيري و وسايل حفاظتي و بلاخره هزينه كليه تجهيزات مربوط به انتقال و توزيع زيادتر مي گردد.
ü با افزايش جريان، افت ولتاژ زيادتر مي گردد.
ü با كم شدن ضريب توان، توان توليدي ژنراتورها كمتر مي گردد و راندمان مولدها، ترانسفورماتورها و همينطور ضريب بهره كل تاسيسات الكتريكي كاهش مي يابد.
موتورها، موتورهاي تك فاز با قدرت پايين،ترانس هاي جوشكاري و كوره هاي اندكسيوني از جمله وسايلي هستند كه باعث كاهش ضريب توان مي شوند.اين دستگاهها علاوه بر مصرف انرژي اكتيو موجب مصرف انرژي راكتيو نيز مي گردند.
بنابراين با بكار بردن خازنهاي موازي مي توان ضريب توان را اصلاح كرد.كارخازنهاي موازي تزريق كيلووار به سيستم در نقطه نصب است.يك خازن موازي اثري مشابه به يك كندانسور سنكرون در حالت فوق تحريك دارد. با نصب خازن تولي كيلووار، كيلووار مصرفي بارهاي سلفي(مثلا موتورهاي اندكسيوني)تامين مي گردد.نصب خازن موازي در محل با داراي مزاياي به شرح زير است:
o كاهش مولفه راكتيو جريان مدار
o افزايش سطح ولتاژ در محل بار
o بهبود تنظيم ولتاژ اگر خازن به طور صحيح به مدار وارد و از آن خارج شود.
o كاهش تلفات I2R در سيستم به دليل كاهش اندازه جريان
o كاهش تلفات راكتيو I2X در سيستم بخاطر كاهش اندازه جريان
o افزايش ضريب قدرت ژنراتور منبع
o كاهش بارگذاري روي ژنراتور منبع (Kva) و روي فيدرهاي مربوطه در نتيجه آزاد شدن ظرفيت براي رشد بار
o با ازفزايش ضريب توان قدرت تغذيه منبع بالا مي رود.
o با بالا رفتن قدرت تغذيه منبع، سرمايه گذاري براي تامين واحدها و خطوط جديد به تعويق مي افتد.
o كاهش هزينه هاي پرداختي به سازمان برق.
شكل الف وب اصلاح ضريب توان را براي يك سيستم داده شده نشان مي دهد.همانطور كه مشاهده ميشود خازن جريان پيش فاز راكتيو از منبع مي كشد ويا به عبارت ديگر جريان راكتيو پس فاز به بار ميدهد.
P P
Q1 Q2=Q1-QC
فرض كنيد كه بار توان حقيقي P و توان راكتيو Q1 را جذب مي نمايد .قدرت ظاهري با S1 و ضريب توان پس فاز آن ۱غير مجاز مي Ø¨Ø§Ø´Ø¯Φ است.
= ۱غير مجاز مي باشدΦ
وقتي كه يك خازن موازي با قدرت QC به موازات بار قرار مي گيرد ضريب توان از ۱غير مجاز مي Ø¨Ø§Ø´Ø¯Φ به
غير مجاز مي باشدΦ۲=
۲غير مجاز مي Ø¨Ø§Ø´Ø¯Φ تغيير مي كند دراين صور:
همانطور كه در شكل مشاهده مي شود توان ظاهري و توان راكتيو به ترتيب ازS1 S2 و از Q1 به Q2 كاهش مي يابند.البته كاهش توان راكتيو باعث كاهش جريان كلي و هزينه سوخت از طريق آزاد كردن ظرفيت كيلو ولت آمپر و كاهش تلفات در تمام تجهيزات بين نقطه نصب خازن ومنبع قدرت شامل خطوط توزيع، ترانسفورماتور توزيع و خطوط انتقال مي شود. بنابراين ضريب توان اقتصادي آن است كه به ازاي نصب خازن، هزينه صرفه جويي شده مساوي هزينه خازن مصرف شده باشد.درگذشته ضريب توا ناقتصادي حدود .۹۵۰ بود. امروزه باافزايش هزينه واحدهاي توليد الكتريسيته و هزينه سوخت، فاكتور هاي اقتصادي ضريب توان به سمت ۱٫۰۰ ميل مي دهد.
محاسبه Kva و ظرفيت خازنهاي قدرت:
اگر قدرت راكتيو پيش از اصلاح ضريب توان برابر :
Q1=P tanΦ۱
Q2=P tanΦ۲
باشد بعد از اصلاح ضريب توان :
مي گردد.توان راكتيو نامي خازن از رابطه :
QC = Q1- Q2 = P(tanΦ۱-tanΦ۲)
بدست مي آيد.
* كسينوس زاويه بين جريان و ولتاژ گيرنده توان، ضريب توان يا غير مجاز مي Ø¨Ø§Ø´Ø¯Φ نام دارد.

 

 

ادامه مطلب

آشنايي با مباني الكترونيك - سطح مقدماتي

ادامه مطلب

زمين كردن و صفر كردن در تاسيسات الكتريكي

 

 

درتمامي تأسيسات الكتريكي، بخصوص تأسيسات فشارقوي ،زمين كردن يكي ازمهم ترين واساسي ترين اقدامي است كه براي رفاه وسلامتي واصولا ادامه زندگي اشخاصي كه به نحوي بااين پست هادرتماس هستندوحتي در خارج از پست دررفت وآمد مي باشند، بايد بادقت هرچه تمام تروباتوجه به قواعد وقوانيني كه بدين منظورتحرير شده است انجام مي گيرد.
درتأسيسات برقي دونوع زمين كردن وجود دارد كه مايكي را « زمين كردن حفاظتي » وديگري را«زمين كردن الكتريكي » مي ناميم .
- زمين كردن حفاظتي :
زمين كردن حفاظتي عبارتست اززمين كردن كليه قطعات فلزي تأسيسات الكتريكي كه درارتباط مستقيم (فلزبافلز) بامدارالكتريكي قرارندارند. اين زمين كردن بخصوص براي حفاظت اشخاص درمقابل اختلاف سطح تماسي زيادبه كاربرده مي شود.
بدين منظوردرپست هاي فشارقوي بايدتمام قسمت هاي فلزي كه درنزديكي وهمسايگي بافشارقوي قرارگرفته اند ومكان تماس عمدي ياسهوي باآن ها موجود است، به تأسيسات زميني كه براي اين منظوراحداث شده است (زمين حفاظتي ) متصل ومرتبط گردند. اين قسمت هاعبارتند از ستون1- زمين كردن حفاظتي :


 زمين كردن حفاظتي عبارتست اززمين كردن كليه قطعات فلزي تأسيسات الكتريكي كه درارتباط مستقيم (فلزبافلز) بامدارالكتريكي قرارندارند. اين زمين كردن بخصوص براي حفاظت اشخاص درمقابل اختلاف سطح تماسي زيادبه كاربرده مي شود.
بدين منظوردرپست هاي فشارقوي بايدتمام قسمت هاي فلزي كه درنزديكي وهمسايگي بافشارقوي قرارگرفته اند ومكان تماس عمدي ياسهوي باآن ها موجود است، به تأسيسات زميني كه براي اين منظوراحداث شده است (زمين حفاظتي ) متصل ومرتبط گردند. اين قسمت هاعبارتند از ستون هااوپايه هاي فلزي ، درب هاونرده هاي فلزي، قسمت هاي فلزي دسترس تمام دستگاه هاي اندازه گيري ، ايزولاتورها، مقره هاي عبور، بخصوص قسمت هاي فلزي كه براي كاركردن بادستگاه ها بايدباآنها لمس كردودردست گرفت ، مثل چرخ هاي فرمان انواع واقسام تنظيم كننده هاورگولاتور، دسته كليدها وغيره. زيرادراين قسمت هادراثرعبورجريان خيلي كم نيزعضلات دست به طوري منقبض مي شودكه بازكردن ورهايي پيداكردن ازآن غيرممكن ومحال به نظرمي رسدوعاقبتي وخيم واسفناك براي تماس گيرنده به پيش خواهدداشت.
بدين منظوروبراي جلوگيري ازهرحادثه اي بايد زمين حفاظتي به نحوي تأسيس گرددكه قسمتس ازمسيرجريان كه توسط تماس اعضاي بدن انسان اتصالي مي شود(دست وپا ويا دو دست يادوپا)داراي تفاوت پتانسيل يا افت ولتاژ زيادنباشد. افت ولتاژ بستگي به شدت جريان ومقاومت مسيرجريان دارد. شدت جريان قابل محاسبه ودرضمن غيرقابل پيشگيري .
   لذا براي كوئچك نگه داشتن افت ولتاژ بايدمقاومت مسيرجريان حتي المقدور كوچك نگه داشته شود. به طورمثال اگريك مقره عبوركه درديوار مرطوبي نصب شده است، بشكندوسيم فشارقوي باديوارتماس پيدا كندوجريان اتصال زمين دراين حالت 25 آمپرومقاومت هرمتر ديوار 10 اهم باشد،مابين دونقطه ازديوار كه انسان باآن تماس دارد(فاصله دست وپاتقريبا 2 متر) اختلاف سطحي برابر با:
U = I . R = 25 . 2 .10 = 500 volt
به وجودمي آيد كه مسلما براي انسان خطرناك استولي اگرپايه فلزي مقره كه به ديوار محكم شده به وسيله يك سيم نسبتا ضخيم به زمين وصل شود، درموقع اتصال بدنه يا اتصال زمين ، قسمت عمده جريان اتصالي ازاين سيم عبورخواهدكرد وكليه قسمت هاي ديوار هم پتانسيل سيم درآن نقطه قطع خواهدشد. لذاافت ولتاژ درامتداد ديوارناچيز شده وبراي انسان خطري ايجاد نخواهدكرد.
عامل مؤثرخطربراي انسان ياهرموجود زنده ديگرجريان مي باشدكه البته وجوداختلاف سطح است كه باعث عبوراين جريان مي گردد. درفشارضعيف جريان هاي 1 تا 1/0 آمپر كه ازقلب مي گذرد، خطرجاني دارد.
آزمايش هاوبررسي هاي مختلف نشان داده است كه :
1- جريان هايي تا 02/0 آمپربراي انسان قابل تحمل است.
2- جريان هاي تاحدود 05/0 آمپرخطرناك وجريان هاي از1/0 آمپربا بالا خطرجاني دارد.
عبورجريان ازقلب باعث مي شودكه عمل منظم تپش قلب نامنظم شده ودررسيدن خون به مغز وقفه اي حاصل گردد، درنتيجه انسان پس از چند دقيقه به هلاكت مي رسد.
براي نجات برق زده بلادرنگ از تنفس مصنوعي كمك گرفته شودكه بهترين نوع آن از راه دهان به دهان است.
شدت جريان مهلك ومقاومت بدن انسان هامتفاوت است. مقاومت بين اعضاي مختلف بدن انسان به طورمتوسط برابر است با:
دست ودست : تقريبا  4000 اهم
دست وپا:تقريبا  4500 اهم
پا وپا : تقريبا 6500 اهم
هردودست ودوپا : تقريبا 1800 اهم
درضمن بدن مرطوب بوده ودست ها عرق كرده باعث كم شدن مقاومت وعبورجريان زيادتري مي شود ، لذا مي توان گفت كه حتي اختلاف سطح 20 ولت نيز محصوص و اختلاف سطح 60 ولت ممكن است خطرجاني داشته باشد.
البته اثر مرگبارجريان بستگي به فركانس صنعتي 50 هرذتس خطرناك ترين آنها مي باشد. درفركانس هاي زياد نمي تواند موجبات منقبض شدن اعضاي بدن انسان رافراهم سازد. به طوري كه عبورجريان به شدت چندين آمپر بافركانس خيلي زياد نيزممكن است براي انسان بي خطرباشد وبه همين جهت است كه درپزشكي ازجريان بافركانس زياد براي درمخان استفاده مي شود.
دربرق گرفتگي فشارقوي جريان هايي از1تا100 آمپروبيشترممكن است ازبدن انسان عبوركندبدون اين كه مستقيما باعث ازكارافتادن قلب شود.ولي درعوض اين جريان هاي شديد باعث خراب كردن وسوزاندن بافت هاي بدن به خصوص تجزيه آب بدن مي شودوبه كليه آسيب فراوان مي رساند. درضمن عبور جريان زيادازبدن باعث سوزاندن محل ورود و زخم برداشتن عميق درمحل خروج جريان مي شود كه ممكن است متعاقبا منجربه مرگ گردد.
درخاتمه بدنيست متذكرشويم كه بعضي ازحيوانات بخصوص اسب هادرمقابل جريان هاي زمين حساس ترومستعدتر ازانسان ها مي باشندكه شايد اين مستعدبودن به علت بزرگتربودن فاصله قدم آنها واختلاف سطح قدمي كه آنها اززمين برداشت مي كنند ، باشد.
2-زمين كردن الكتريكي :
     « زمين كردن الكتريكي » يعني زمين كردن نقطه اي ازدستگاه هاي الكتريكي وادوات برقي كه جزئي ازمدارالكتريكي مي باشند.مثل زمين كردن مركزستاره سيم پيچي ترانسفورماتور وياژنراتورويازمين كردن سيم وسط يا سيم مشترك دوژنراتور جريان دايم سري شده.(Mp )
زمين كردن الكتريكي دستگاه ها به خاطركارصحيح دستگاه ها وجلوگيري ازازدياد فشارالكتريكي فازهاي سالم نسبت به زمين درموقع تماس يكي از فازها بازمين مي باشد.
   زمين كردن الكتريكي سه نوع است :
الف - زمين كردن مستقيم 
    مثل وصل كردن مستقيم نقطه صفرترانسفورماتور وبا نقطه اي ازسيم رابط بين دو ژنراتور جريان دايم به زمين.
ب- زمين كردن غيرمستقيم
    مانند اتصال نقطه صفرژنراتور توسط يك مقاومت بزرگ به زمين يا اتصال نقطه صفرستاره ترانسفورماتور توسط سلف بزرگ به زمين ( سلف پترزن يا پيچك محدود كننده جريان زمين )
پ- زمين كردن بار
    دراين نوع زمين كردن نقطه صف ياهرنقطه ازشبكه كه داراي پتانسيل نسبت به زمين است توسط يك فيوز فشارقوي( الكترود جرقه) به زمين وصل مي شود تاموقعي كه مدارفيوز باراست يعني درحالت كارعادي شبكه ، ارتباط شبكه بازمين بازاست ولي درموقعي كه ولتاژ زيادي شبكه راتهديد مي كند ، مدار فيوزها مي باشند وبدين جهت زمين كردن بازدرحقيقت نوعي اززمين كردن الكتريكي درحالت كارعادي شبكه محسوب نمي شود، اززمين الكتريكي اغلب درموقعي كه دستگاه ها وشبكه برق رساني بدون عيب نيز مي باشند جريان عبورمي كند كه اززمين حفاظتي فقط ارتباط فازها بازمين جريان عبورمي كند.
   اززمين كردن الكتريكي درحالت كارعادي شبكه محسوب نمي شود اززمين كردن الكتريكي اغلب درموقعي كه دستگاه ها وشبكه برق رساني بدون عيب نيز مي باشد جريان عبور مي كند. درصورتيكه اززمين حفاظتي فقط درموقع ارتباط فازها بازمين جريان عبورمي كند.
اصطلاحاتي كه درزمين كردن به كاربرده مي شود
1-زمين
    زمين دراين مبحث به معني نوع وجنس زمين است، مثل خاك رس ، ماسه ، شن ، سنگ لاخ ، باتلاق ، مرداب وغيره.
2- ميل زمين ( زمين كننده)
    ميل زمين عبارتست ازهادي يافلزي به هرشكل ( صفحه اي ، لوله اي ، طنابي، پروفيل) كه درزمين چال مي شود وبازمين ارتباط برقرارمي كند وما به آن دراين مبحث به اختصار«ميل» مي گوئيم.
3- زمين هم سطح
    عبارتست از سطح زمين كه بين نقاط مختلف آن دراثرعبورجريان اززمين اختلاف پتانسيل محسوسي ايجاد نمي شود. زمين هم سطح تقريبا 20 مترازميل فاصله دارد.
4- ميل فرمان
    عبارتست از سيم يا مفتول يا صفحه فلزي كه مربوط به زمين كننده است وبراي تنظيم افت پتانسيل وكوچك كردن ولتاژ تماسي خطرناك بكاربرده مي شود.
5- سيم زمين
    عبارتست از سيم رابط بين زمين كننده (ميل) وزمين شونده.
آن قسمت ازاين سيم كه درزمين قرارگرفته است جزئي ازميل محسوب مي شود.

ادامه مطلب

ماشين هاي سنكرون

ماشين هاي سنكرون گرچه امروزه بيشتر به عنوان ژنراتور استفاده ميشود ولي جا دارد بيشتر با اين ماشين ها آشنا شد.در اين مقاله به طبقه بندي هاي گوناگون ماشين هاي سنكرون پرداخته شده است

ماشين هاي سنكرون
ماشين هاي سنكرون گرچه امروزه بيشتر به عنوان ژنراتور استفاده ميشود ولي جا دارد بيشتر با اين ماشين ها آشنا شد.در اين مقاله به طبقه بندي هاي گوناگون ماشين هاي سنكرون پرداخته شده است


ماشين هاي سنكرون

ماشينهاي سنكرون به دو دسته تقسيم مي شوند :

1- ژنراتور سنكرون يا آلتروناتور 2- موتور سنكرون

البته نوعي ماشين سنكرون به نام كمپانستور compansator يا اصلاح كننده ضريب توان نيز در صنايع موجود مي باشد.

اين ماشين ها نيز از دوقسمت تشكيل شده اند كه قسمت متحرك اين ماشين ها را روتور و قسمت ساكن آنها را استاتور گويند. رتور ماشين هاي سنكرون از لحاظ ساختمان دو دسته اند . ماشينهاي سنكرون با قطب صاف و ماشين هاي با قطب برجسته .

و همچنين ماشينهاي سنكرون بسته به آنكه نوع وسيله گرداننده روتور آنها چه توربيني باشد به صورت زير تقسيم مي شود :

1- توربو ژنراتور: در اين وسيله گرداننده ي روتور توربين بخار است و چون توربين بخار جزء ماشين هاي تند گرد است بنابر اين توربو ژنراتور داراي قطب هاي صاف بوده و اين ماشين توانايي ايجاد دورهاي بسيار بالا را در قدرت هاي زياد دارد امروزه اغلب توربو ژنراتورها را دو قطبي مي سازند چون با افزايش سرعت گردش كار توربين هاي بخار با صرفه تر و ارزانتر تمام مي شود.

2- هيدرو ژنراتور : در آن وسيله گرداننده رتور به وسيله ي توربين آبي است و چون توربين آبي داراي دور كم است بنابراين هيدرو ژنراتور داراي قطب برجسته بوده وداراي سرعت كم مي باشد.

3- ديزل ژنراتور : در قدرت هاي كوچك و اضطراري وسيله گرداننده ي رتور ديزل است كه در اين مورد هم قطب هاي روتور آن قطب برجسته مي باشد.



مولدهاي AC يا آلترناتورها درست مثل مولدهاي dc بر اساس القاء الكترومغناطيسي كار مي كنند ، آنها نيز شامل يك سيم پيچ آرميچر ويك ميدان مغناطيسي هستند. اما يك اختلاف مهم بين اين دو وجود دارد : درحالي كه در ژنراتورهاي dc آرميچر چرخيده مي شود وسيستم ميدان ثابت است در آلترناتورها آرايش عكس وجود دارد.

يك موتور سنكرون از نظر الكتريكي مشابه يك آلترناتور يا ژنراتور ac مي باشد در حقيقت از نظر تئوري يك ماشين سنكرون مي تواند به عنوان آلترناتور استفاده گردد كه به طور مكانيكي راه اندازي شده و يا به عنوان موتوري استفاده گردد كه به صورت الكتريكي راه اندازي شده باشد.بيشتر موتورهاي سنكرون داراي مقدار نامي 150 كيلو وات تا 15 مگاوات بوده وداراي محدوده سرعتي rpm150 تا rpm1800 كار ميكنند .بعضي از خواص مشخصه ي يك موتور سنكرون كه جالب توجه است عبارتند از :

1- هم در سرعت سنكرون كار مي كند وهم كار نمي كند يعني در حال كار سرعترا ثابت نگه مي دارد . تنها روش براي تغيير سرعت آن تغيير دادن در فركانس تغذيه مي باشد.

2- ذاتا خود راه انداز نبوده و مجبور استتا سرعت سنكرون با استفاده از وسيله خاص تا رسيدن به حالت سنكرون به حركت در آيد.

3- توانايي عمل كردن در محدوده ي وسيعي از ضريب قدرت هاي پس فاز و پيش فاز رادارد . لذا مي تواند براي مقاصد تصحيح توان و به علاوه برا تغذيه گشتاور وراه اندازي بارها استفاده گردد.

ادامه مطلب

• تبديل
• يك پل- تبديل
• صليبي
• فتوسل
• ديمر
• رله راه پله
• مدار لامپ فلورسنت

16. شناسايي اصول سيم كشي و نصبتجهيزات مدارات روشنايي
17. سيم كشي و نصب تجهيزات مدارات روشنايي

• تلفن وتلفن مركزي
• سايتكامپيوتري
• سيستم اعلام حريق
• ترانسفورماتور تك فاز حفاظتي
• UPS
• سيستم شارژ
• سيستم دزدگير ودوربين مدار بسته
• كنتور تك فاز و سه فاز
• تابلوي كنتوري منازل
• تابلوي توزيع منازل
• روشنايي برق اضطراري

18.آشنايي با نرم افزارهاي طراحي مداراتبرق ساختمان
19. شناسايي اصول كار با نرم افزارهاي طراحي مدارات برقساختمان
20. كار با نرم افزارهاي طراحي مدارات برق ساختمان
21. شناسايي اصول نقشه كشي و نقشه خواني مدارات برق ساختمان
22. نقشه كشيو نقشه خواني مدارات برق ساختمان
23. آشنايي با انواع لامپ هاي مخصوص

• لامپ بخار سديم
• لامپ بخارجيوه
• لامپ متال هاليد
• لامپ نئون
• نور افكن

24. آشنايي با ندار راه اندازي انواع لامپ مخصوص
25. شناسايي اصول سيم كشي و نصب مدارات لامپ هاي مخصوص
26. سيم كشي و نصب مدارات لامپ هاي مخصوص
27. آشنايي با انواع مداراتروشنايي

• تك پل
• دو پل

28. شناسايي اصول محاسبات روشنايي معابر
29. محاسبات روشنايي معابر
30. آشنايي با لوكس متر (نورسنج) و كاربرد آن
31. آشنايي با نرم افزارهاي طراحي سيستم روشنايي بوسيلهكامپيوتر
32. شناسايي اصول بكارگيري كامپيوتردر طراحي سيستم روشنايي
33. بكارگيري كامپيوتر در طراحي سيستم روشنايي
34. شناسايياصول طراحي سيستم روشنايي
35. طراحي سيستم روشنايي
36. شناسايي اصول اجراي يك پروژه عملي
37. اجراي يك پروژه عملي
38. آشنايي با علايم اختصاري و نقشه ساختمان (سايت پلان)
39. اشنايي با علائم اختصاري الكتريكي ساختمان
40. آشنايي با نقشهمداراتالكتريكي ساختمان

• انواع پريزهاي تك فاز و سه فاز
• آنتن مركزي
• نمراتور
• آيفون تصويري
• بلندگوهاي داخلي (سيستم پيچ)
• كنسل

41. آشنايي با دامنه كاربرد- هدف و تعاريف مقرراتملي برق ساختمان
42. آشنايي با حفاظت افراد و امكان ايجاد اصول ايمني
43. آشنايي با برآورد درخواست نيروي برق (ديماند)
44. آشناييبا نقظه شروع تاسيسات الكتريكي
45. آشنايي با تابلوهاي توزيع و تقسيم ووسايل و تجهيزات حفاظت و كنترل
46. آشنايي با مقررات كابل كشي و سيم كشي
47. آشنايي با مقررات تجهيزات سيم كشي
48. آشنايي با مقرراتتاسيسات جريان ضعيف
49. آشنايي با سيستم هاي عادي و مخصوص
50. آشنايي با سيستم هاي نيرو از ديدگاه ايمني
51. شناسايياصول بررسي مقررات ملي برق ساختمان
52. بررسي مقررات ملي برق ساختمان (يك پروژه)
53. توانايي طراحي سيستم روشنايي اماكن
54. آشنايي با جريان نوري و روابط آن
55. آشنايي با جداول جريان نوري منابع
56. آشنايي با شدت روشنايي
57. آشنايي با جداول شدت روشنايياماكن
58. آشنايي با اصول محاسبات روشنايي اماكن
59. آشناييبا جداول شدت روشنايي معابر

ابزار و وسايل 

1-فاز متر
2- پيچ گوشتي
3- دم باريك
4- انبر دست
5- سيم لخت كن
6- چراغقوه
7- سيم

شرايط ارتقاء شغل 

سر وقت حاضر شدن، برق كار تميز و آشنايي با انواعكليدها وسرعت عمل موجبات احساس رضايتمندي مشتريان را براي ارتقاء شغلي يك برقكار ساختمان و بطورمستقيم افزايش حقوق وي را فراهم مي آورد.

ويژگي هاي شخصيتي 

كنتورهاي تك فاز و سه فاز، كابل كش فشار ضعيف، سيمكش سيستم اعلامحريق، نصب مدارات مختلف و نصب سيستم دربهاي اتوماتيك كارهاي يك برق كار ساختمان را دچار تعدد و تنوع ويژه اي نموده و ديگركشيدن چند سيم پايان كار يك برقكار ساختمان نيست.
هماهنگي بين چشم و دست،مراعات و احتياط در كليه امور، رعايت تميزي و روش مندي كار و دقت در كار جزء مسائلمهمي است كه يك برقكار ساختمان بايد داشته باشد.
نظم رفتاري يك برقكار مي توانددر انجام صحيح اين كار يك اصل باشد

 

.

ادامه مطلب

نكاتي درباره برق كشي ساختمان

 

 

 

اصول برق ساختمان:

اگر از پايه اي ترين قسمت برق شروع بكنيم ،كل برق از سه قسمت تشكيل شده ۱٫توليد برق ۲٫ انتقال برق ۳٫ توزيع برق

كه تمركز ما روي توزيع برق است كه برق ساختمان زير مجموعه ي آن است توزيع همان برقي است كه از تير برق ها در محله ها به منازل ما مي آيد  و ما از اين انرژي پاك استفاده ميكنيم انرژي كه مانند خون در بدن انسان در بين ما انسانها وجود دارد.

ايمني در برق ساختمان:

ايمني يك مبحث مهمي در برق است كه اگر رعايت نكنيم آموزش برق براي ما نتيجه خوشايندي بهمراه ندارد  ولي مهم ترين بحث در ايمني پيشگيري است همان گونه كه در مورد بيمار نشدن خود مان ميدانيم پيشگيري بهتر از در مان است  ايمني در برق هم دقيقا به اين صورت است  اگر رعايت نكنيم صدمات  ناخوشايندي را به همرا دارد

اقدامك پيشگيري در برق ساختمان:

۱٫تمام  اقدام هاي تعمير وسايل برق و سيم كشي هاي برقي بايد توسط فردي صورت گيردكه دانش كافي به آن دارد

شناخت ابزار آلات برقي مورد نياز در هر ساختمان:

ابزا آلات آلات در انواع مختلفي هستند وهر كدام كاربرد خود را دارند كه آنها را بيان ميكنيم .

سيم چين: سيم چين همان طور كه از نامش پيداست براي قطع كردن سيم از آن استفاده ميشود كه برق كار ها معمولا براي لخت كردن سيم هم از آن استفاده ميكنند

انبردست :وسيله اي كه براي محكم كردن اتصالات سيم ها از آن استفاده ميشود كه در پايين قسمت انبري آن قسمت تيزي وجود دارد كه كار سيم چين را انجام ميدهد.

فازمتر: براي تشخيص وجود برق در يك سيم از آن استفاده ميشود  يعني اگر سر فازمتر را روي سيم بگزاريم و سر انگشتمان را روي ته فازمتر قرار دهيم  اگر چراغ فازمتر روشن شد يعني برق در سيم است.

پيچ گوشتي :كه در دو نوع دوسو و چهار سو وجود دارد كه براي باز وبسته كردن پيچ ها از آن استفاده ميشود.

و ابزار هاي متعددي وجود دارد كه مورد نياز يك برق كار است كه در مقالات بعدي در مورد آنها توضيح خواهم داد  ولي در يك منزل براي انجام كار هاي جزئي ابزار هايي كه معرفي كردم  كافي ميباشد

اشتباهات متداول در برق ساختمان وصنعتي:

۱٫در حين كار با برق ار خيس نبودن دست خود اطمينان داشته باشيم

۲٫رعايت نكردن ايمني   (نشانه مهارت كافي نيست بلكه نشانه بي دقتي است و خسارات جبران ناپذيري را به همراه دارد)

انواع برق كشي در ساختمان ها:

۱٫توكار: كه برق كشي آن در زير ديوار انجام ميگيرد و سيم ها در لوله رد ميشود

۲٫رو كار :كه سيم ها از روي ديوار رد ميشود

پيش زمينه هاي برق كشي ساختمان:

۱٫دانش در مورد اصول  پايه ي برق كشي ۲٫رعايت كردن ايمني ۳٫شناخت وانتخاب صحيح وسايل برقي ۴٫شناخت در مورد ايزار آلات برقي ۵٫كار عملي كردن ۶٫توانايي عيب يابي برق ۷٫توانايي نقشه خواني

فقط به آموزش اطلاعات بسنده نكنيد:

همانطور كه در قسمت ۵پاراگراف بالا گفتيم به اطلاعات بسنده نكنيد و ارد عمل شويد

لوله كشي برق

 

لوله كشي برق، براي حفاظت هادي هاي عايقدار در تاسيسات الكتريكي ساختمانها استفاده مي گردد. لوله هاي برق با توجه به جنس، روش اتصال، ويژيگي هاي الكتريكي و مكانيكي، قابليت انعطاف، مقاومت در برابر حرارت و آتش، حفاظت در برابر اثرات عوامل خارجي تقسيم بندي مي شوند.

 

انواع لوله و موارد كاربرد:

لوله هاي غير فلزي

اين گونه لوله ها كه در بالاي سطح زمين مورد استفاده قرار مي گيرند بايد در برابر رطوبت، فضاهاي شيميايي، ضربه، فشار، شعله، تغيير شكل ناشي از حرارت در شرايط بهره برداري، برودت و اثرات نور خورشيد مقاومت كافي داشته باشند، براي مصارف بالاي سطح زمين مي توان از PVC سخت استفاده كرد.

در صورت استفاده در زير سطح زمين بايد از موادي ساخته شده باشند كه در برابر رطوبت و عوامل خورنده مقاوم بوده و در برابر ضربه و فشارهايي كه ممكن است در حمل و نقل و هنگام نصب به آن وارد شود، مقاومت نمايد. برخي از موادي كه داراي خواص فيزيكي فوق باشند شامل فيبر ، سيمان ازبست، سنگ صابون، پلي وانيال كلرايد سخت (PVC)، فايبرگلاس اپوكسي و پلي اتيلن با غلظت زياد مي باشد .

موارد عدم مصرف لوله هاي غير فلزي

كاربرد به عنوان پايه نگهدارنده چراغها و ساير وسايل برقي استفاده در مواردي كه در معرض صدمات فيزيكي قرار گيرد.

نصب در محلي كه لوله ها در معرض حرارتي بيش از دماي مجاز قرار گيرد.

استفاده در محيطهاي مخاطره آميز ؛ بجز نصب در عمق حداقل 60 سانتي متري از سطح زمين كه در اين صورت بايد سيستم اتصال زمين اضافي براي حفظ مدارات الكتريكي مجاري فلزي وقسمتهاي فلزي ماشين آلات كشيده شود و لوله قبل از خروج از زمين بطول 60 سانتي متر از نوع فلزي باشد.

كاربرد در مواردي كه محدوديت حرارتي عايقبندي هاديها بيش از حرارت مجاز لوله ها باشد.

 

موارد مصرف لوله هاي غير فلزي

نصب توكار در ديوار، كف، سقف

درمكانهايي كه لوله ها در معرض عوامل ايجاد خوردگي شديد يا در معرض مواد شيميايي باشد.

در مكانهاي تر، كه ديوارها غالباً شسته مي شوند يا در قسمتهايي از كارگاههاي مانند لبنيات سازي ، لباسشويي ، كنسرو سازي و امثال آنها كه سيستم لوله كشي به گونه اي باشد كه از ورود آب به داخل آن جلوگيري شود.

نصب روكار در موارد مجاز مشروط بر اين است كه در معرض ورود و آسيب فيزيكي يا تابش مستقيم خورشيد نباشد.

توجه

در بخشهاي زايمان، عمل و مراقبتهاي ويژهCU , ICU  كه از سيستم برق ايزوله استفاده مي شود، سيستم لوله كشي بايد كلاً با لوله هاي پي – وي – سي سخت (PVC) انجام شود .

 

لوله هاي فلزي

لوله هاي فولادي سياه: اين نوع لوله كه بوسيله رنگ مقاوم مي شود ، تنها در داخل فضاهاي سرپوشيده مورد استفاده قرار مي گيرد .

لوله هاي گالوانيزه: اين نوع لوله كه در برابر زنگ زدگي و خوردگي مقاوم شده است مي تواند در مواردي مانند محلهاي تر و مرطوب و نيز مواردي كه استحكام مكانيكي زياد نياز باشد، مورد استفاده قرار گيرد.

لوله هاي فولادي قابل انعطاف: در مواردي كه لوله هاي برق از درز انبساط ساختمان عبور مي كند و نيز براي اتصال برق به موتورها يا ماشين آلات كه ايجاد لرزش مي كند از اين لوله ها استفاده مي گردد كه بايد داخل اين لوله ها بوشي از لاستيك با حداقل طول 20 سانتي متر باشد .

 

اصول و روشهاي نصب لوله هاي برق

پيمانكار يا مجري تاسيسات برق به منظور ايجاد هماهنگي و پرهيز از دوباره كاري بايد قبلاً نقشه هاي ساختماني و مكانيكي را مورد بررسي و مطالعه دقيق قرارداده و ترتيب انجام عمليات مربوط به لوله كشي و نصب تاسيسات برقي را به نحوي فراهم آورد كه با ساير فعاليت هاي ساختماني هم آهنگ بوده و موجبات تداخل و تاخير آن نشود.

حداقل فاصله بين لوله هاي برق  ساير لوله هاي تاسيساتي از قبيل آب، بخار، گاز  امثال آن بايد 15 سانتي متر باشد.

براي لوله هاي با قطر 25 ميليمتر مي توان از خم كن دستي استفاده كرد ليكن براي لوله هاي با قطر بيش از 25 ميليمتر بايد از ماشين خم كن استفاده كرد .

شعاع داخلي انحناي لوله هايي كه در كارگاه خم مي شود، در صورتي كه لوله حاوي هاديهاي بدون روكش سربي باشد نبايد از 8 برابر قطر لوله كمتر باشد و در صورتي كه لوله حاوي هاديهاي داراي روكش سربي باشد 12 برابر قطر لوله بايد در نظر گرفته شود.

تعداد خمها – در مسير لوله كشي بين دو نقطه اتصال مكانيكي مانند دو جعبه ( جعبه تقسيم يا جعبه كليد و پريز ) و يا يك جعبه و يك بوشن و يا دو بوشن در صورتي كه تعداد خمها از چهار خم 90 درجه  ( مجموعاً 360 درجه ) بيشتر گردد بايد از جعبه كشش استفاده نمود.

لوله هاي تو كار بايد حداقل 15 ميليمتر زير سطح تمام شده ديوار يا سقف نصب شود.

محل و فاصله بستهاي لوله هاي روكار بوسيله مهندس ناظر تاسيسات برق تعيين مي شود ليكن فاصله بستها نبايد از 40 سانتي متر كمتر و از 100 سانتي متر بيشتر باشد.

بستها بايد بوسيله رول پلاك و پيچ به ديوار يا سقف محكم شود. در مواردي كه لوله بروي سطح فلزي نصب مي شود بايد از پيچهاي فولادي مخصوص فلز استفاده شود و در صورتي كه لوله در روي سطح چوب نصب شود پيچهاي مخصوص چوب بايد به كار رود . استفاده از ميخ به منظور محكم كردن لوله ها ، جعبه ها ، جعبه هاي تقسيم ، چراغها و غيره مجاز نمي باشد.

در لوله كشي روكار در صورتي كه از لوله هاي فولادي سياه استفاده شود ، كليه لوله ها، جعبه ها و ساير وسايل مربوطه، بايد با يكدست رنگ ضد رنگ و يا رنگ ثانويه پوشانده شود. نصب لوله هاي فولادي سياه در مكانهاي تر يا در خارج ساختمانها (فضاي آزاد) مجاز نخواهد بود.

لوله هاي برق، در سقف كاذب نبايد روي رابينتس نصب شود بلكه اين گونه لوله ها را بايد از سقف اصلي عبور داد.

در سيستم لوله كشي روكار در مكانهاي تر داخل ساختمانها ، لوله كشي روكار بايد به نحوي انجام شود كه بين تمامي لوله ها ، جعبه ها و ساير لوازم مربوط به آن با ديوار يا سطح اتكايي حداقل شش ميليمتر فاصله وجود داشته باشد.

 

سيم

اين نوع سيم با ولتاژ نامي 750/450 ولت داراي هادي مفتولي از جنس مس نرم شده مي باشد كه با ماده پي وي سي به رنگهاي مختلف پوشيده شده است.اينگونه سيمها در تابلوهاي برق و تاسيسات نصب ثابت در محيطهاي خشك درداخل لوله،روي ديوار يا داخل آن بكار مي رود.استفاده از اين نوع سيم بطور مستقيم در داخل ديوار مجاز نخواهد بود و در تاسيسات نصب ثابت در محيطهاي خشك درداخل لوله بصورت روكار يا توكار بكار مي رود. استفاده از اين نوع سيم بطور مستقيم درداخل ديوار مجاز نيست.سيم نوع NYAB نسبت به نوع NYA داراي نرمش بيشتري است.

 

كابلهاي زميني

اصول و روشهاي نصب كابلهاي زميني

· حداقل فاصله بين كابل فشار ضعيف،يا فشار قوي و يا جريان ضعيف زيرزميني از لوله هاي گاز،بخار،آب و سوخت بايد برابر 30 سانتي متر باشد.

· در صورت تقاطع كابل با كابلهاي ديگر يا لوله هاي گاز و آب و غيره،بايد از يك لوله محافظ با قطر متناسب با قطر كابل و طول حداقل يك متر استفاده كرده و كابل از داخل اين لوله محافظ عبور نمايد.

· در مواردي كه كابل از زير جاده ويا سطح سخت عبور مي كند بايد يك لوله محافظ اضافي خالي به منظور كابل كشي آينده پيش بيني شود و در وسط اين لوله، مفتول گالوانيزه نمره 4 كه طول آن درهر طرف يك متر بيش از طول لوله باشد قرار داده شود.

· براي خواباندن كابل بايد از ميزان درجه حرارتي كه كابل مي بايست تحت آن كشيده شود اطمينان حاصل نمود.براي گرم كردن كابل مي توان:

· الف- براي مدت حداقل 72 ساعت،قرقره كابل را در  اطاق يا انباري كه دماي آن حداقل 20 درجه سانتي گراد است قرار داد.

· ب- با استفاده از وسايل مخصوص گرم كردن كابل و خواباندن سريع كابل

·  ج- اتصال آن به جريان برق و ايجاد حرارت بوسيله   عبور از كابل توصيه مي شود كه قطر داخلي مجرا، كانال يا لوله مساوي يا بيشتر از 1/5 برابر قطر كابل يا دسته كابلهاي كشيده شده در داخل آن باشد.

· براي نصب كابل در داخل كانال پس از حفاري،ابتدا به ضخامت 10 سانتي متر ماسه ريزي شده و بعد از خواباندن كابلها روي آن به ميزان 10 سانتي متر ماسه نرم پوشانيده و يك نوار پلاستيكي خبردهنده بروي آن كشيده شده و براي حفاظت كابل يك رديف آجر به عرض 22 سانتي متر يا يك رديف بلوك سيماني بروي نوار قرار داده و سپس روي آن خاكريزي مي گردد.

· فاصله بالاترين كابل فشار ضعيف زيرزميني از سطح زمين،در زير سطح تمام شده پياده رو نبايد از 70 سانتي متر كمتر ودر زير سطح خيابان نبايد از يك متر كمتر باشد.

· حداقل فاصله كابلهاي زيرزميني از يكديگر در صورتي كه دو كابل هم ولتاژ باشد بايد برابر 10 سانتي متر ودر صورتي كه يك كابل،كابل فشار ضعيف و ديگري كابل فشار متوسط باشد يا كابل جريان ضعيف باشد بايد 30 سانتي متر درنظر گرفته شود.

· در مواردي كه كابل فشار ضعيف و كابل فشار متوسط در يك كانال زير زميني نصب مي شود،بايد كانال بصورت پله اي حفر و كابل فشار متوسط در بستر پاييني و كابل فشار ضعيف در بستر بالايي خوابانده شود.

· در محلهايي كه كابل از زير جاده و يا سطح سخت عبور مي كند بايد لوله محافظ از جنس پلاستيك صلب،سيمان ازبست،سيماني يا فولادي در عمق حداقل يك متر از سطح جاده ويا سطح سخت قرار گرفته و كابل از داخل آن مي گذرد.قطر سوراخ لوله بايد حداقل 1/5برابر قطر خارجي كابل باشد.

· در كف كانالهاي پيش ساخته براي هدايت آبهاي احتمالي،بايد شيبي برابر نيم الي يك درصد در جهت كف شورها پيش بيني شود.

·به منظور پرهيز از تماس مستقيم كابلها با كف كانال پيش ساخته بايد در كف كانال ودر فواصل حداكثر برابر با 60 سانتي متر،اتكايي از لوله گالوانيزه و يا پروفيل ناوداني ويا چوب فشرده به ارتفاع 10 سانتي متر از كف كانال،پيش بيني و نصب گردد و سپس كابلها بروي اتكاها خوابانده شود.

· براي اتصال هاديهاي كابل فشار ضعيف به كليد،  فيوز، جعبه اتصال،وسايل اندازه گيري و ترمينالها استفاده مي گردد.

 

كابلهاي با عايق كاغذي با ولتاژ نامي 1| 0/6كيلوولت:

كابلهاي NKBA با هادي مسي رشته اي و كابلهاي NAKBA با هادي آلومييوم رشته اي داراي عايق و كمربند از كاغذ اشباع شده،غلاف سربي،لايه كاغذي مركب،زره از نوار فولادي دوبل،پوشش كنفي است.  كابلهايNAKLEY  با هادي آلومينيوم مفتولي يا رشته اي با عايق و كمربند كاغذ اشباع شده،غلاف آلومينيوم، نوار پلاستيكي و غلاف پي وي سي است.

 

كابلهاي زميني با عايق بندي پلي اتيلن مستحكم (XLPE) با ولتاز نامي 1| 0/6كيلوولت:

   كابلهاي XY2 با هادي مسي يك يا چند رشته اي با عايق پلي اتيلن مستحكم و پوشش داخلي و لايه فويل برروي مجموعه هسته ها و غلاف خارجي از جنس پي وي سي است.

كابلهاي XRGY2 با هادي مسي مفتولي،داراي زره از سيمهاي فولادي گالوانيزه با مقطع گرد،نوار از فولاد گالوانيزه و كابلهاي XFGY2 با هادي مسي رشته اي با مقطع گرد يا قطاعي،زره از سيمهاي فولادي گالوانيزه تخت،نوار از فولاد گالوانيزه مي باشند.اين كابلها در مواردي كه حفاظت مكانيكي زياد مورد نياز است استفاده مي گردد. 

 

كابلهاي زميني با عايق بندي پلاستيكي با ولتاژ نامي 1| 0/6كيلوولت:

كابلهاي NYY با هادي مسي و NAYY با هادي آلومينيوم با مقطع گرد يا سه گوش مي باشد.

كابلهاي NYCY و NYCWY ،مشابه كابل NYY است ولي بين غلافهاي پي وي سي داخلي و خارجي آن،زره سيم مسي يا نوار مارپيچ مسي مي باشد كه غلاف مسي به عنوان هادي حفاظتي يا هادي خنثي استفاده مي گردد.

كابلهاي NYRGY با هادي مسي رشته اي داراي عايق از جنس پي وي سي داراي زره از سيمهاي فولادي گالوانيزه با مقطع گرد و نوار فولادي گالوانيزه مارپيچ و كابلهاي NYFGY مجهز به زره از سيمهاي فولادي گالوانيزه تخت و نوار فولادي گالوانيزه مارپيچ مي باشد و در مواردي كه حفاظت مكانيكي زياد نياز باشد استفاده مي گردد.

 

كابلهاي هوايي

كابلهايي كه بصورت نصب روكار روي ديوار يا سقف يا سيني كابل استفاده مي شوند شامل هادي مسي،عايق پي وي سي، ماده پر كننده براي شكل دهي كابل و غلاف نهايي پي وي سي يا غلاف زره گالوانيزه يا غلاف سربي يا غلاف سيمي مي باشد.

كابلهايي كه بصورت هوايي و آويزان بين دو تير نصب مي شوند شامل هادي مسي، عايق پي وي سي، ماده پركننده و غلاف نهايي پي وي سي و سيم مهار(بكسل) از فولاد گالوانيزه براي نگهداري كابل مي باشد.

 

اصول و روشهاي نصب كابلهاي هوايي :

توصيه مي شود قطر داخلي مجرا،كانال يا لوله مساوي يا بيشتر از 1/5برابر قطر كابل يا دسته كابلهاي كشيده شده در داخل آن باشد.

حداقل فاصله بين كابلهاي هم ولتاژ بايد به اندازه قطر كابل ضخيم تر مجاور درنظر گرفته شود.درصورتي كه ولتاژ كابلهاي موازي متفاوت باشد حداقل فاصله بين دو كابل مجاور بايد 30 سانتي متر باشد.

در موقع نصب يا كشيدن كابل بهتر است تنش و كشش بروي هاديها وارد شود نه بروي پوشش خارجي آن.

براي نصب يك رشته كابل بروي ديوار يا سقف بايد از بستهاي كائوچويي دوتكه اي مخصوص كابل استفاده شود وحداقل فاصله كابل از ديوار بايد دو سانتي متر درنظر گرفته شود.فاصله كابلها از يكديگر بايد حداقل دو برابر قطر كابل مورد نظر باشد.

نصب كابل بروي سقف كاذب مجاز نبوده و بايد بروي سقف اصلي ساختمان نصب گردد.

سيني كابل بايد با ورق آهن گالوانيزه مشبك به ضخامت حداقل    1/5 ميليمتر ساخته شده باشد ودر صورت آويزان بودن توسط ميله هاي فولادي به قطر حداقل 6 ميليمتر در فاصله هاي حداكثر يك متر نگاه داشته شود.

 فاصله بستهاي بازوهايي كه براي نصب كابلهاي افقي استفاده مي گردد از مقادير زير نبايد بيشتر گردد:

- براي كابلهاي بدون زره فلزي       D20

- براي كابلهاي زره فلزي دار         D35

D قطر خارجي كابل مي باشد.در صورتي كه كابلها بصورت قائم نصب شوند به اين مقادير مي توان تا 50% اضافه شود.

كابلشو

براي اتصال كابلهاي افشان از مقطع يك ميليمتر مربع به بالا و كابلهاي مفتولي از مقطع 10 ميليمتر مربع به بالا از كابلشو استفاده مي گردد.

كابلهاي مفتولي به مقطع 6 ميليمتر مربع و كمتر را مي توان مستقيماً با ايجاد حلقه به دستگاه مربوطه متصل نمود.

از نظر فني و استقامت،استفاده از كابلشوهاي پرسي نسبت به پيچي و كابلشوهاي پيچي نسبت به لحيمي ارجحيت دارد.

استفاده از كابلشوهايي كه اتصال آنها به كمك لحيم (قلع و سرب) انجام مي شود به كلي ممنوع است.

 كابلهاي فشار متوسط

 كابلي است كه ولتاژ نامي آن بيش از يك كيلوولت تا 66 كيلوولت باشد.

 

 انواع كابلهاي فشار متوسط :

كابلهاي فشار متوسط با عايق كاغذي

كابل NEKEBY با هسته مسي با ولتاژ نامي 20|12 كيلوولت يا  30|18 كيلوولت؛كه حول هر رشته از هاديها به ترتيب از داخل به خارج شامل حفاظ هادي از كاغذ نيمه هادي كربني سياه،عايق از كاغذ اشباع شده،حفاظ هسته از كاغذ فلزي،غلاف سربي بروي هر هسته،نوار پلاستيكي آغشته به تركيب بتيومين بروي غلاف سربي هر هسته مي باشد و مجموعه هسته ها با لايه اي از نوار كاغذي پوشيده و روي آن لايه اي از نوار فولادي دوبل و سپس غلاف پي وي سي قرار گرفته است.اين نوع كابلها را در مواردي كه تنشهاي مكانيكي زياد مطرح نباشد استفاده مي گردد.

كابل NIIKBA با هسته مسي با ولتاژ نامي 20|12 كيلوولت يا  30|18 كيلوولت و هر هادي داراي حفاظ كاغذ كربني سياه نيمه هادي،عايق از كاغذ اشباع شده و حفاظ از كاغذ فلزي مي باشد بروي مجموعه هسته ها نوار بافته مسي،غلاف سربي،نوار كاغذي،زره فولادي دوبل و پوشش كنفي قرار دارد.اين كابلها نيز در مواردي كه تنشهاي مكانيكي زياد مطرح نباشد استفاده مي گردد.

 

كابل فشار متوسط با عايق پلي اتيلن و پلي اتيلن مستحكم:

كابل  N2YSY يك هسته با ولتاژ نامي  20|12 كيلوولت يا  30|18 كيلوولت؛ با نوار لايه داخلي،عايق پروتوتن-واي،لايه هادي خارجي،نوار هادي خارجي،زره سيمي مسي،پوشش شفاف پي وي سي و غلاف نهايي پي وي سي مي باشد و براي نصب مستقيم در زيرزمين يا در داخل مجاري كابل مناسب مي باشد.

كابل N2XSY با هسته مسي با ولتاژ نامي 20|12 كيلوولت يا  30|18 كيلوولت؛داراي حفاظت هادي از ماده نيمه هادي،عايق پلي اتيلن مستحكم،حفاظ عايق از لايه نيمه هادي،نوار نيمه هادي،زره سيم مسي،نوار مسي،پوشش شفاف پي وي سي،غلاف پي وي سي مي باشد و براي نصب مستقيم در زيرزمين يا در داخل مجاري كابل مناسب مي باشد.

كابل 2XSEY با هسته مسي با ولتاژ نامي 20|12 كيلوولت يا  30|18 كيلوولت؛حفاظ هادي از مواد نيمه هادي، عايق پلي اتيلن مستحكم،حفاظ عايق از مواد نيمه هادي به علاوه سيمهاي مسي و نوار مسي مارپيچ برروي هسته مي باشد.اين كابلها مي توانند در زير سطح زمين،داخل يا خارج ساختمان و در كانال كابل استفاده گردد.

 

كابل فشار متوسط با عايق پلاستيكي:

كابل NYFGY با هادي مسي رشته اي و عايق پي وي سي، مجموعه هسته پوشيده از نوار لاستيكي،زره از سيمهاي فولادي گالوانيزه تخت و نوار مارپيچي فولادي با ولتاژ 6| 3/5كيلوولت است و در مواردي كه حفاظت مكانيكي زياد باشد استفاده مي گردد.

كابل NYFGbY  با ولتاژ نامي  6 3/5 كيلوولت با هادي مسي،عايق پي وي سي،غلاف محافظ داخلي،زره فولادي سيمي تخت با نوار محافظ فولادي مي باشد و در كارخانجات بكار مي رود.

سيم كشي سيستم اعلام حريق و چگونگي نصب تجهيزات اعلام حريق 

در حالت كلي ميتوان براي مدار آژير ها و دتكتور ها از كابل افشان دو رشته و در ساختمانهايي كه از ريموت LED استفاده ميشود ميتوان از كابل سه رشته با سطح مقطع ۱٫۵ يا ۲٫۵ ميليمتر مربع استفاده نمود . در صورتي كه طول مسير كابل در هر زون كمتر از ۱۰۰۰ متر باشد از كابل با مقطع ۱٫۵ ميليمتر مربع استفاده ميگردد.

در مكان هايي كه امكان ضربه يا ساييدگي و جويده شدن توسط حيوانات وجود دارد بايد كابل ها را حفاظت مكانيكي كرد. مي توان در مورد سيم ها ي آژيرها و چراغ ها ، براي حفاظت ، آنها را داخل ديوار زير حداقل ۱۲ ميلي متر گچ به صورت توكار قرارداد .

نوع كابل سيگنال با توجه به محل عبور كابل تعيين ميگردد، در صورتي كه كابل از مناطق با نويز زياد عبور نمايد، مانند كابل برق فشار قوي يا كابلهاي مخابرات در اين صورت از كابل شيلد دار استفاده مي گردد و در غير اين صورت از كابل معمولي . كابل سيگنال روكار يا داخل لوله ميبايست قدرت تحمل ۳۰ دقيقه حريق را داشته باشد.

پس از انجام سيم كشي اقدام به نصب دتكتورها ، شاسي ها و آژيرها مينماييم .

نصب و استقرار تجهيزات سيستم اعلام حريق طبق استاندارد BS 5839 و كابل كشي طبق استاندارد BS 6207 انجام مي گيرد .

براي شروع  نصب تجهيزات اعلام حريق ابتدا پايه دتكتور ها را توسط پيچ و رولپلاك به سقف محكم ميكنيم وسپس سيم بندي آن را مطابق نقشه ارائه شده توسط سازنده  به پايه دتكتور متصل ميكنيم و در آخر هد دتكتور از نوع دودي يا حرارتي را مطابق نقشه روي پايه ميبنديم .

دتكتورهاي اعلام حريق داراي پلاريته مثبت و منفي ميباشند ، و در هر مدار يا زون ميتوانيم از دتكتور حرارتي ، دودي و شاسي  در هر قسمت مدار يعني اول ، وسط و آخر مدار داشته باشيم . سيم كشي دتكتور هاي اعلام حريق بصورت موازي انجام ميشود و دتكتور ها ميبايست پشت سر هم قرار گيرند و نبايد هيچ انشعابي در مدار باشد  و عنصر انتهاي خط EOL  را روي پايه آخرين قطعه كه ميتواند شاسي يا دتكتور باشد نصب ميكنيم .

مجموع تعداد دتكتورهاي دودي و حرارتي در هر زون طبق استاندارد BS حداكثر ۳۲ عدد ميتواند باشد .ولي براي تعيين  تعداد دتكتورها  در هر زون به دفترچه راهنماي همان كمپاني مراجعه فرماييد .

همچنين تعداد شاسي در هر زون هيچ محدوديتي ندارد  

 سيم كشي شستي هاي اعلام حريق در سيستم هاي متعارف و آدرس پذير تقريبا مشابه هم است و در هر دو سيستم دو سيم وارد شستي و دو سيم ديگر از آن خارج مي شود.و رعايت پلاريته مثبت و منفي ضروري نيست  سربندي سيم هاي ورودي و خروجي روي ترمينال هاي داخل شستي، مي بايست مطابق دستورالعمل سازنده انجام شود.

مطمئن شويد كه به هر شستي مقاومت ۴۷۰ اهم متصل باشد ، درغير اين صورت به جاي حالت اعلام حريق نشانگر اشكال مداراتصال كوتاه روشن خواهد شد

آژير ها نيز در در سيستم اعلام حريق داراي پلاريته مثبت و منفي هستند و مدار آنها موازي هست و در آخرين آژير عنصر انتهاي خط نصب ميگردد و هرگز نبايد در مدارات آن انشعاب گرفته شود ،  سپس توسط اهم متر مدار آژير ها را توسط اهم مترتست ميكنيم بطوري كه دقيقا مقدار مقاومت انتهاي خط را روي دوسر سيم در ابتداي مسير  آژيرها داشته باشيم

هنگامي كه كليه كارهاي ساختماني تمام شد و گرد و غباري وجود نداشت كنترل پنل مركزي را در محل تعيين شده  طبق  نقشه  نصب مي كنيم و در پوش روي دتكتور ها را از روي آنها خارج ميكنيم .

پنل اعلام حريق در محلي بايد نصب گردد كه به راحتي قابل رؤيت باشد.

محل نصب پنل اعلام حريق معمولا در ورودي هاي اصلي و يا مسيرهايي كه ماموران آتش نشاني مي توانند وارد شوند ميباشد .

پنل اعلام حريق بايد توسط يك دتكتور كه به سقف نصب شده و دقيقا بالاي آن قرار دارد  حفاظت شود و يك آژير اصلي در كنار اين مركز كنترل وجود داشته باشد.

و پس از اطمينان از سالم بودن مدار دتكتورها و آژير ها سيم آنها را با توجه به پلاريته مثبت و منفي در محل مربوطه در كنترل پنل اعلام حريق نصب ميكنيم .

زماني كه مطمئن شديد كليه اتصالات محكم و عايق روي سيم ها سالم اند، باتري ها را در داخل دستگاه جايگزين و سيم آن را وصل كرده و سپس برق دستگاه را نيز متصل كنيد ،سيم ارت (اتصال زمين) را به بدنه فلزي پانل وصل كنيد . حال مي توانيد دستگاه را به طور كامل و عملي تست نماييد.

باطري ها بايد از نوع  مرغوب و شارژ كامل استفاده شوند. باطريهاي نامرغوب حتي اگر شارژ شوند، باعث اعلام اشكال مي گردند. لازم است در موقع لزوم و در زمانهاي معيني سيستم بازديد شود و اشكالات احتمالي آن رفع گردد.

چنانچه باطريها متصل نبوده و يا خالي باشند ، نشانگر اشكال تغذيه ( POWER SUPPLY FAULT ) روشن مي شود .

سيستم اعلام حريق بصورت ۲۴ ساعت در حال كار ميباشد و امكان خاموش كردن آن وجود ندارد .

همچنين ميتوانيم مركز كنترل را قبل از متصل كردن به سيم كشي ساختمان تست نمود .

• ابتدا تمام مقاومت هاي انتهاي خط زون ها و آژير ها را در جاي خود در ترمينال قرار دهيد ،
•  
• دو باطري ۱۲ ولت را داخل پنل اعلام حريق قرار دهيد و آنها را به
•  
• وسيله سيم رابط به صورت سري متصل كنيد . باطري ها را نيز
•  
• به وسيله سيم هاي سياه و قرمز مربوطه متصل به برد اصلي ،
•  
• به دستگاه متصل كنيد . سيم قرمز مثبت و سيم سياه منفي
•  
• است . نشانگر اشكال تغذيه (Power Supply Fault) روشن شده
•  
• و بازر به صدا در خواهد آمد . ورودي ۲۲۰ ولت را به برق وصل
•  
• كنيد در اين حالت چراغ Mains On روشن مي شود و در صورتيكه
•  
• باطري ها خالي نباشد چراغ نشانگر اشكال تغذيه خاموش شده
•  
• و بازر قطع مي شود . اگر باطري ها كاملا خالي و يا نامرغوب
•  
• باشند چراغ اشكال تغذيه كماكان روشن مي ماند اما بهتر است
•  
• كه با باطري جديد شارژ شده تست انجام شود .
•  
• كليد هاي پنل هاي اعلام حريق :

روي پنل هاي اعلام حريق عموما كليد هاي زير وجود دارد :

• Test Zone Lamp/Resound/Reset
• Silence Fault Sounders
• هSilence Alarm Sounder
• Evacuate

اين كليد ها در حالت نرم فعال نيست و آنها توسط سوئيچ  و يا يك كد كه در دسترس نگهبان يا مسئول آتش نشاني هست فعال ميشوند .

هر زون اعلام حريق داراي دو چراغ يكي زرد كه در مواقع خرابي Fault روشن ميشود و ديگري قرمز  Fire كه در زمان وقوع حريق ، روشن ميشود .

آزمايش مدار نمايشگر و وضعيت تغذيه كنترل پنل اعلام حريق  

برق ۲۲۰ ولت را قطع كنيد ، بعد از چند ثانيه چراغ Power Supply Fault روشن خواهد

شد در اين حالت چراغ Mains On خاموش شده و بازر به صدا در خواهد آمد . دكمه

Silence Fault Sounders را فشار دهيد ، بازر خاموش مي شود ولي چراغ Power

Supply Fault روشن شده و بازر به صدا در مي آيد . باطري را دوباره وصل كنيد , پس

از مدت كوتاهي دستگاه به حالت عادي بر مي گردد و بازر خاموش مي شود و فقط

چراغ سبز رنگ Mains On روشن ميماند

اين آزمايشات بايستي با باطريهاي نو و پر انجام گيرند . باطري هاي نامرغوب باعث

اعلام اشكال مي گردند حتي اگر شارژ شوند .

آزمايش كردن مدار آژير  پنل اعلام حريق :

• ترمينال هاي خروجي آژير را اتصال كوتاه كنيد و به همين وضعيت نگهداريد
•  
• ، چراغ Sounder Fault روشن خواهد شد و بازر به صدا در خواهد آمد.
•  
• دكمهSilence Fault را فشار دهيد در نتيجه بازر خاموش خواهد شد اما
•  
• چراغ Sounder Fault روشن مي ماند.اتصال كوتاه را برداريد تا دستگاه به
•  
• حالت نرمال برگردد .

اين آزمايش را با باز كردن مدار آژير از ترمينال ها تكرار كنيد

براي آزمايش مدار دتكتور ها بايستي سه وضعيت مدار باز ، مدار اتصال كوتاه و وضعيت حريق را تست كنيم

براي دو حالت اول مدار را باز و يا اتصال كوتاه ميكنيم و در نتيجه چراغ Fault مربوط به همان زون روشن ميشود .

براي آزمايش وضعيت حريق توسط يك مقاومت۴۷۰ اهم  دو ترمينال مربوط به زون را متصل ميكنيم  اتصال به وجود آمده كه باعث ازدياد جريان كنترل مي گردد و در نتيجه پنل در وضعيت حريق ميرود و چراغ قرمز رنگ همان زون روشن ميشود .

انواع بازديد سيستم اعلام حريق

سيستم اعلام حريق براي اينكه هميشه آماده بكار باشد بايستي دائما بازديد شود .

بازديد روزانه

كنترل كنيد كه فقط چراغ سبز رنگ MAINS ON روشن بوده و هيچ چراغ ديگر ، بازر يا آژيري روشن نباشد . هر گونه اشكال را به سرويسكار مربوطه گزارش دهيد و در فرم ثبت وقايع ثبت كنيد .

بازديد هفتگي

دكمه هاي پنل را توسط سويچ يا كد فعال كنيد و با فشار دادن دكمه  RESET / RESOUND / TEST ZONE LAMPS كنترل كنيد كه چراغ زونها روشن مي‌شود و بازر كار مي‌كند . شستي اعلام حريق يا دتكتوري را فعال كنيد تا اعلام حريق آزمايش شود ، عملكرد آژيرها را كنترل كنيد . ( براي انجام اين آزمايش به دونفر نياز ميباشد ) .

كليه شستي ها و دتكتورها را كنترل كنيد تا مطمئن شويد همگي آنها در دسترس مي باشند .

هر هفته يك زون مختلف و همچنين شستي و يا دتكتور متفاوتي را امتحان كنيد . بدين ترتيب به صورت دوره‌اي كليه شستي‌ها و دتكتورها را امتحان كرده‌ايد .

بازديد فصلي

گزارشات قبلي را مطالعه كنيد و چك كنيد كه اشكالات قبلي به صورت صحيح برطرف شده باشند .

باطري و اتصالات آنرا بازديد كنيد .

مانند بازديد هفتگي در هر زون يك دتكتور و يا شستي را فعال كنيد تا اعلام حريق را آزمايش كنيد .

برق ۲۲۰ ولت را قطع كرده و قابليت باطري براي تغذيه آژيرها را كنترل كنيد .

بازديد سالانه

همانند بازديد هفتگي و فصلي عمل كرده ولي كليه دتكتورها ، شستي هاي اعلام حريق ، آژيرها و تجهيزات كمكي را براي عملكرد صحيح كنترل كنيد .

هر دو يا سه سال يك بار

براي حصول اطمينان از عملكرد صحيح و عدم وجود آژير مزاحم ، دتكتورهاي دود را تميز كنيد . لازم به ذكر است كه براي تميز كردن اين دتكتورها وسايل مخصوصي مورد نياز مي باشد . در صورت نياز با سرويسكار مربوطه تماس بگيريد .

هر پنج سال يك بار

باطري‌هاي خشك را تعويض كنيد .

ادامه مطلب

امروز .26 .1399. خرداد است 

ادامه مطلب