ما اين قسمت رو به دو بخش تقسيم مي كنيم، چون در كل براي روشنايي ها به دو روش ميشه لوله گذاري كرد. كه نوع سقف يك ساختمون مشخص مي كنه كه در اون ساختمون لوله گذاري بايد به كدوم يك از اين دو روش انجام بشه. الف : ساختمان هايي كه سقف كاذب دارند. ب: ساختمان هايي كه سقف كاذب ندارند. اول گزينه الف رو بررسي مي كنيم. لوله گذاري براي كليدهاي برق يا به اصطلاح برقكارها لوله گذاري براي روشنايي ها در ساختمون هايي كه سقف كاذب دارند، حالا جنس سقف كاذب از هر چيزي كه باشه فرقي نمي كنه، كناف باشه يا رابيتس كشي شده باشه و بعداً بخواد گچ بشه مهم نيست. مهم اينه كه زير سقف اصلي يك سقف ديگه به اسم سقف كاذب وجود داشته باشه. مثلاً به سقف اين ساختمان در حال ساخت نگاه كنيد، سقف كاذب با راويز يا رابيتس همون طور كه مي بينيد سقف رو با استفاده از اين ميلگرد هاي آهني شاسي كشي كردن، بعدش روي ميلگردها رو رابيتس بستن تا بعدش روي رابيتس ها رو گچ كنن. خب اين فضا، يعني فضاي بين سقف كاذب و سقف اصلي، بهترين جا براي نصب لوله هاي برقه. پس اگر ساختموني داراي يك مدل از سقف هاي كاذب بود، شما بايد لوله هاي برق مربوط به روشنايي ها رو بالاي سقف كاذب نصب كنيد. مثلاً به اين صورت كه اگر مي خواييد يك لوله ارتباطي رو بين دو تا قوطي كليد برق قرار بديد. مثل اين تصوير عمل كنيد. لوله گذاري براي روشنايي ها همونطور كه مي بينيد اين تصوير يك اتاقه كه ۲ تا قوطي كليد روي ديوارهاي اين اتاق نصب شده و اين دو تا قوطي كليد از طريق يك لوله برق به همديگه وصل شدن. به اين صورت كه لوله برق از قوطي كليد سمت چپ شروع ميشه، به صورت عمودي از داخل شياري كه قبلاً ايجاد كرده بودين بالا ميره، وقتي رسيد به سقف كاذب، يك زانو مي خوره، و لوله وارد بالاي سقف كاذب ميشه. بقيه مسير رو به صورت افقي روي سقف كاذب طي مي كنه، به بالاي قوطي كليد ديگه كه رسيد دوباره زانو مي خوره و به سمت پايين مياد و وارد اون قوطي كليد ديگه ميشه. يا مثلاً اگه قراره در مركز يك اتاق يك چراغ نصب بشه. لوله گذاريش به اين صورته. روش نصب لوله برق براي چراغ ب: لوله گذاري براي ساختمون هايي كه سقف كاذب ندارند: براي نصب لوله هاي مربوط به روشنايي در ساختمون هايي كه سقف كاذب ندارند، مثل ساختمون هايي كه سقفشون آجر ضربيه يا از جنس كرومته و در زير سقف اصلي قرار نيست كه سقف كاذبي قرار بگيره. لوله گذاري بايد در كف طبقه بالاتر انجام بشه. حالا اگر ساختمونش چند طبقه باشه، لوله ها ميره و از كف طبقه همسايه بالايي رد ميشه و اگر ساختمون فقط يك طبقه داشته باشه، لوله هاي برق در كف پشت بام نصب ميشه. به اين تصوير كه يك مثال هست نگاه كنيد. لوله گذاري برق ساختمان در سقف تيرچه ضربي قطعاً اين مدل لوله گذاري سخت تر از لوله گذاري براي ساختمون هاي با سقف كاذبه. چون تو اين مدل ساختمون ها شما مجبوريد علاوه بر شيار زني، دو بار سقف رو هم سوراخ كنيد تا لوله وارد كف طبقه بالايي بشه. به همين خاطره كه اجرت سيم كشي ساختمون هايي كه سقف كاذب ندارند از ساختمون هايي كه سقف كاذب دارند بيشتره، كه ما در كتاب آموزش برق ساختمان در مورد اجرت سيمكشي ها هم زياد صحبت كرديم. و وارد اون بحث نميشيم. حتماً اين سوال براتون پيش اومده كه چرا در لوله گذاري براي ساختمون هايي كه سقف كاذب ندارن ما لوله ها رو مي بريم و در كف طبقه بالايي نصب مي كنيم و چرا اصلاً لوله ها رو زير سقف همون طبقه نصب نمي كنيم كه نيازي به سوراخ كردن سقف نباشه. پاسخ اينه كه قطر گچي كه آقاي گچ كار زير سقف مي كشه حدوداً ۱ يا ۲ سانتي متره و اگر شما لوله ها رو زير سقف نصب كنيد روي لوله هاي برق با استفاده از گچ پوشيده نميشه. مگر اينكه آقاي گچكار يك گچ به قطر ۳ سانتي متر بكشه كه اين هم يك جورايي غير ممكنه. در ضمن طبق مقررات اجرايي برق ساختمان و همونطور كه در كتاب آموزش برق ساختمان تاكيد كرديم، شيار زني فقط بايد روي ديوارها انجام بشه و شما هيچ وقت اجازه ندارين كه زير سقف يك ساختمون شيار بزنيد تا لوله ها بره داخل شيارها قرار بگيره. اصلاً امكان پذير نيست كه شما بخوايين زير يك سقف شيار بزنيد. چون تويه سقف ها تير آهن يا تيرچه هاي سيماني هست كه اگر بخوايين شيار بزنيد با اين تيرآهن ها برخورد مي كنيد. فك مي كنم خسته شدين. كمي به اين تصوير نگاه كنيد تا هم يك لبخند بزنيد و هم خستگي تون در بره. اين تصوير رو يكي از كاربران سايت براي ما ارسال كرده بود و پرسيده بود كه آيا اين مدل لوله گذاري درسته يا نه. نصب غلط لوله برق همون طور كه مي بينيد متاسفانه اين آقاي برقكار اومده زير سقف ساختمون رو شيار زده و تيرچه هاي سيماني سقف رو با تيشه سوراخ كرده و آكاستيو رو هم كنده كه بتونه لوله برق رو نصب كنه. فك مي كنم كه اگر به جاي تيرچه ها، تويه سقف تيرآهن نصب ميشد، اين آقاي برقكار فرز مياورد وبا فرز تيرآهن رو هم ميبريد و سقف رو روي سر خودش خراب ميكرد. پس لطفا شما اين كار رو نكنيد و طبق روشي كه گفته شد لوله ها رو در كف طبقه بالايي نصب كنيد. لوله گذاري براي پريزهاي برق : لوله گذاري براي پريزهاي برق رو هم به دو قسمت تقسيم مي كنيم. يكي لوله گذاري در كف و يكي لوله گذاري در سقف اولش مي خواييم بين لوله گذاري در كف و لوله گذاري در سقف يك مقايسه اي بكنيم و ببينيم كه هر كدوم از اونها چه مزيتهايي نصب همديگه دارن. ابتدا به اين تصوير كه لوله گذاري در كف رو نشون ميده توجه كنيد. لوله گذاري در كف براي پريز برق همون طور كه مي دونيد پريزهاي برق در ارتفاع ۳۰ تا ۴۰ سانتي متري از سطح زمين نصب ميشن. و اگر ما بخواييم لوله ها رو در كف نصب كنيم به نسبت نصب لوله ها در سقف، لوله و سيم كمتري مصرف ميشه. چون در حالت لوله گذاري در كف، لوله ها يك مسير ۴۰ سانتي متري رو ميان به سمت پايين تا به كف برسن بعدش بقيه مسير رو روي كف ميرن و باز دوباره يك مسير ۴۰ سانتي رو ميان به سمت بالا تا به پريز ديگه برسن. ولي اگر همين لوله گذاري رو مي خواستيم در سقف انجام بديم. بايد لوله يك مسير ۲٫۵ متري رو به سمت بالا ميرفت، بعدش يك مسير افقي رو تويه سقف طي مي كرد و باز بعدش دوباره يك مسير ۲٫۵ متري رو به سمت پايين مي اومد تا به پريز ديگه برسه. مثل اين تصوير لوله گذاري در سقف براي پريز برق پس به صلاحه كه براي مصرف لوله و سيم كمتر ما لوله ها رو در كف نصب كنيم. پس اولين مزيت لوله گذاري در كف اين شد كه لوله و سيم كمتري مصرف ميشه. دومين مزيت اينه كه در لوله گذاري در كف نياز به شيار زني كمتري هست، چون فقط بايد يك مسير ۴۰ سانتي متري رو روي ديوار شيار بزنيد نه يك مسير ۲٫۵ متري. سومين مزيت هم اينه كه براي نصب لوله هاي برق در كف ساختمان، لازم نيست كه آقاي برقكار در ارتفاع و روي نردبان كار كنه بلكه همه كارشو روي زمين انجام ميده و هي لازم نيست كه از نردبون بالا بره. كه اين خودش كلي سرعت كار رو ميبره بالا. يك نمونه كار لوله گذاري در كف رو تويه اين تصوير به شما نشون ميدم . همون طور كه مي بينيد اين آقاي برقكار خيلي منظم لوله هاي برق رو در كف نصب كرده و اونها رو منظم با ساپورت محكم كرده كه تكون نخورن. لوله گذاري در كف ساختمان با توجه به سه تا مزيتي كه گفتيم هميشه سعي كنيد كه لوله هاي برق پريزها رو در كف نصب كنيد. و به محض تمام شدن لوله گذاري از كارفرما بخوايين كه روي لوله هاي برق رو ماهيچه بكشه. يك نمونه ماهيچه كشي رو هم تويه اين تصوير مي بينيد. اصطلاحا به اون دو سه سانت سيماني كه روي لوله هاي برق مي ريزن تا از لوله ها محافظت كنه ماهيچه كشي مي گن. ماهيچه كشي روي لوله برق از اونجايي كه هميشه شرايط براي ما محيا نيست كه لوله ها رو در كف نصب كنيم، پس موارد ديگه رو هم بررسي مي كنيم. حتماً در مراحل ساخت به يك ساختمون نيمه كاره سر زديد و متوجه شلوغي و به هم ريختگي آنجا شديد. مثلاً ديديد كه آقايون گچ كار در حين كار، بشه هاي آهني كه زير پاشون مي زارن رو اين ور و اون ور پرت مي كنن كه احتمال داره با لوله هاي برقي كه در كف نصب شده برخورد كنه. يا بعضي از كارگرهاي ساختموني روي زمين آتيش روشن ميكن تا نهار ظهرشون رو گرم كنن كه احتمال داره لوله هاي برق رو هم آتيش بزنن. يا خيلي از استادكارهاي ديگه كه تويه ساختمون كار مي كنن فقط به فكر اين هستن كه كار خودشون رو زود تموم كنن و اصلاً براشون مهم نيست كه يكسري لوله برق ضعيف در كف ساختمون نصب شده و احتمالش زياده كه در حين كار به لوله هاي برق نصب شده در كف ساختمون آسيب بزنن. در چنين مواردي وقتي برقكارها با يك ساختمون اصطلاحاً بي در و پيكر و بي نظم روبرو ميشن، براي اينكه آسيبي به لوله هاي برق اونها وارد نشه همه اون سه تا مزيتي كه در مورد لوله گذاري در كف ذكر كرديم رو ميزارن كنار و لوله ها رو در سقف نصب مي كنن، البته سقف هايي كه سقف كاذب دارند. چون اگر سقف كاذب وجود نداشته باشه، نميشه كه لوله هاي برق پريزها رو در كف طبقه بالايي نصب كرد، چون باز بالاخره در طبقه بالايي لوله ها روي كف زمين قرار ميگيره. شايد بعضي از برقكارها بگن به ما كه ربطي نداره ما لوله ها رو نصب مي كنيم و تحويل كارفرما ميديم و ميريم. آقاي كارفرما خودش بايد مراقب باشه كه به لوله ها آسيب نرسه. ولي اين ديدگاه غلطه چون اگر لوله ها بشكنن يا دولا بشن اين آقاي برقكاره كه تويه مرحله سيم رد كردن داخل لوله هاي برق عذاب ميبينه. بعضي از مواقع هم هست كه مثلاً كارفرما به برقكار ميگه كه فعلاً امكان كف سازي ساختمان وجود نداره و فعلاً لوله هاي برق رو روي كف زمين قرار نده ولي چون آقاي برقكار مي خواد سريع كارش رو تموم كنه كه مثلاً سريعتر دستمزدش رو بگيره مياد و لوله هاي برق رو در سقف نصب مي كنه. يا بعضي از مواقع اصلاً شما مجاز نيسيتيد كه لوله ها رو در كف نصب كنيد. مثلاً تويه آشپزخونه ها يا حموم و سرويس بهداشتي شما به هيچ عنوان نبايد لوله هاي برق رو در كف قرار بدين چون طبق مبحث ۱۳ ساختمان نصب لوله هاي برق در كف مناطقي كه احتمال داره شسته بشن. ممنوعه. اين فيلم آموزشي در واقع خلاصه شده مبحث لوله گذاري در كتاب آموزش جامع برق ساختمان و سيستم هاي اعلان حريق بود كه خدمتون ارائه شد. براي تهيه نسخه اصلي اين كتاب مي تونيد به سايت آموزش برق ساختمان مراجعه كنيد و كتاب رو به صورت اينترنتي سفارش بديد. از اونجايي كه اين كتاب با استقبال خوب شما دوستان روبرو شد و در كمتر از دو ماه چاپ اول اون به فروش رفت، در چاپ دوم كتاب ما امكان سفارش پيامكي رو هم در نظر گرفتيم تا دوستاني كه با خريد اينترنتي آشنا نيستند بتونن اين كتاب رو پيامكي هم سفارش بدن. براي اين منظور كافيه، نام و نام خانوادگي و آدرس دقيق پستي تون رو به شماره ۰۹۱۹۴۰۵۳۸۵۳ پيامك كنيد و وقتي مامور اداره پست كتاب رو براتون آورد، هزينه كتاب رو كه مبلغ ۲۹ هزار تومن بعلاوه ۳۹۰۰ تومن هزينه ارسال پستي ميشه رو همون جا ازتون دريافت مي كنه. اگر تا به اينجا در مورد اين فيلم سوالي براتون پيش اومده مي تونيد از طريق فرم زير سوالتون رو مطرح بفرماييد و خيلي زود پاسختون رو از مدير سايت دريافت كنيد. اميدوارم كه از اين ويدئو لذت برده باشيد. مطمئنم كه توي ويدئوهاي بعد مي بينمتون

​

موزش كار با مولتي متر

​ز آنجايي كه قيمت “مولتي متر ديجيتال ساده” پايين است (چيزي بين ۲۵ تا ۵۰ هزار تومان) و امكان تهيه آن براي بسياري از كاربران امكان پذير است، به آموزش كار با مولتي متر هاي ساده مي پردازيم. در تصوير زير يك مولتي متر ديجيتالي ساده (معمولي) را مشاهده مي كنيد. ابتدا به بررسي ترمينال هاي ورودي مولتي متر كه محل اتصال پراب ها به مولتي متر هستند مي پردازيم. معمولاً ۲ يا ۳ و گاهي ۴ ترمينال ورودي روي مولتي مترها قرار دارد. مثلاً در مولتي متر پايين ۳ ترمينال ورودي وجود دارد كه با مقادير VΩmA و COM و ۱۰A مشخص شده است. آموزش كار با مولتي متر يكي از ترمينال ها (پايين ترين ترمينال) كه با علامت COM مشخص شده، به معناي پايه مشترك (منفي) است و در همه اندازه گيري ها بايد پراب مشكي رنگ به اين ترمينال متصل باشد. ترمينال بعدي (ترمينال وسط) با علامت VΩmA مشخص شده و وقتي مي خواهيد، ولتاژ،اهم (مقاومت) و جريان هاي كوچك در حد ميلي آمپر را اندازه گيري كنيد، بايد پراب قرمز رنگ را به اين ترمينال متصل كنيد. ترمينال سوم با علامت ۱۰A مشخص شده است. وقتي مي خواهيد جريان هاي نسبتاً بزرگي در حد ۵۰۰ ميلي آمپر تا ۱۰ آمپر را اندازه گيري كنيد، بايد پراب قرمز رنگ را از ترمينال VΩmA جدا كنيد و به ترمينال سوم يعني ۱۰A وصل كنيد. توجه داشته باشيد كه مولتي متر بالا فقط قابليت اندازه گيري، جريان DC (مستقيم) را دارد و نمي تواند جريان هاي متناوب را اندازه گيري كند. حداكثر جرياني كه مولتي متر بالا مي تواند اندازه گيري كند، ۱۰ آمپر است و اگر جرياني بيشتر از اين از دستگاه عبور كند، دستگاه خواهد سوخت. اكنون به معرفي قسمت هاي مختلف كليد سلكتوري مي پردازيم. به كليدي كه در وسط مولتي متر قرار گرفته و قابليت چرخش دارد، كليد سلكتوري مي گوييم. با چرخاندن اين كليد سلكتوري مي توانيد انتخاب كنيد كه قصد اندازه گيري چه كميتي را داريد. در تصوير زير، رنج كميت هاي مختلف مشخص شده است. روش كار با ولت متر البته اگر دستگاه شما با مولتي متر بالا فرق دارد، كافيست اين علائم اختصاري را بدانيد تا بتوانيد با هر مولتي متري كار كنيد. علامت اختصاري ولتاژ ثابت متناوب سوال: فرق ولتاژ ثابت و ولتاژ متغيير چيست؟ ولتاژي كه باتري ها توليد مي كنند ولتاژ ثابت و ولتاژ برق شهر كه از پريزهاي برق گرفته مي شود، ولتاژ متناوب است. روش اندازه گيري ولتاژ ثابت با ولت متر: كليد سلكتوري روي مولتي متر را آنقدر بچرخانيد كه روي محدوده ولتاژ ثابت قرار گيرد. از آنجايي كه قصد داريم تا ولتاژ يك باتري كوچك را اندازه گيري كنيم پس بايد كليد سلكتوري روي مقدار ۲۰ قرار گيرد (البته مي توانيد كليد سلكتوري را روي ۲۰۰۰m هم قرار دهيد.) روش كار با ولت متر همانطور كه مي بينيد پراب قرمز رنگ به ترمينال VΩmA و پراب مشكي به ترمينال COM وصل شده. آنگاه در سمت ديگر پراب قرمز رنگ را به قطب مثبت باتري و پراب مشكي رنگ را به قطب منفي وصل كرده ايم و عدد ۱٫۵ روي نمايشگر مولتي متر نشان داده شده است. اگر جاي پراب قرمز و مشكي را در باتري جابجا وصل كنيد، عدد ۱٫۵- (منفي) نمايش داده مي شود. نكته: جهت اندازه گيري ولتاژ هميشه بايستي ولت متر را به صورت موازي در مدار قرار دهيد. فرضاً اگر قصد داريد ولتاژ روي يك مقاومت الكترونيكي را اندازه گيري كنيد، كافيست در حالتي كه برق به آن مدار وصل است، پراب هاي ولت متر را روي ۲ پايه مقاومت الكترونيكي قرار دهيد تا ولتاژ روي مقاومت به شما نشان داده شود. توجه: حتماً زماني كه داريد ولتاژ يك عنصر الكترونيكي را روي يك مدار اندازه گيري مي كنيد، بايستي برق آن مدار وصل باشد. روش اندازه گيري جريان با آمپر متر: فرض كنيد كه در مدار زير، قصد داريم كه جريان عبوري از اين ال اي دي هاي خطي را اندازه گيري كنيم. در اين مدار ۳ ال اي دي خطي تختِ يك متري قرار گرفته است. روش سري كردن ال اي دي خطي تخت كليد سلكتوري را آنقدر بچرخانيد تا به محدوده جريان ثابت برسد. فرض مي كنيم كه نمي دانيم اين مدار چه جرياني مي كشد، پس كليد سلكتوري را روي بالاترين مقدار يعني ۱۰ قرار مي دهيم و پراب قرمز رنگ را به ۱۰A متصل مي كنيم در صورتي كه اعداد نامفهمومي (مثل ۱ يا ۰) در صفحه نمايش ظاهر شود، يعني رنج جريان را بيش از حد بالا در نظر گرفته ايد، آنگاه بايد كليد سلكتوري را روي گزينه هاي ديگري مثل ۲۰۰m يا ۲۰m قرار دهيد و پراب قرمز رنگ را هم به ترمينال ورودي VΩmA وصل كنيد. از آنجايي كه آمپرمتر بصورت سري در مدار قرار مي گيرد، پس سيم مثبت ورودي به مصرف كننده ها را قطع مي كنيم و آمپرمتر را با ال اي دي ها سري مي كنيم، مانند تصوير زير: روش كار با آمپرمتر نكته: آمپر متر هميشه بصورت سري در مدار قرار مي گيرد. توجه : در صورتي كه مولتي متر بصورت صحيح در مدار گيرد، ال اي دي هاي خطي در مدار بالا روشن مي شوند. و مقدار جريان عبوري در صفحه نمايش نشان داده مي شود. روش اندازه گيري مقاومت با اهم متر: اين بار قصد اندازه گيري مقدار يك مقاومت را داريم. پس پراب قرمز رنگ را از ترمينال قبلي خارج مي كنيم و به ترمينال VΩmA متصل مي كنيم. پراب مشكي رنگ هم طبق صحبت هاي قبلي هميشه بايد به ترمينال COM متصل باشد. آنگاه كليد سلكتوري را آنقدر بچرخانيد تا به محدوده اندازه گيري مقاومت برسد. از آنجايي كه نمي دانيم اندازه اين مقاومت چند اهم است، پس از بالاترين مقدار شروع مي كنيم، در صورتي كه اعداد نامفهومي در صفحه نمايش نشان داده شد، كليد سلكتوري را روي مقادير كمتر قرار مي دهيم. سپس پراب هاي مشكي و قرمز رنگ را به دو سر مقاومت وصل كنيد. مانند تصوير زير روش كار با اهم متر ھنگام خواندن مقدار مقاومت به نكات زير توجه كنيد: در مولتي متر ۳ حرف اختصاري وجود دارد كه عبارتند از m , K , M m معناي ميلي است يعني عدد نمايش داده شده بايد در ۰/۰۰۱ ضرب شود. K به معناي كيلو است يعني عدد نمايش داده شده بايد در ۱۰۰۰ ضرب شود. M به معناي مگا است يعني عدد نمايش داده شده بايد در ۱۰۰۰۰۰۰ ضرب شود. از آنجايي كه در تصوير بالا، كليد سلكتوري روي مقدار ۲۰۰۰k قرار گرفته است و حرف اختصاري k، مخفف كيلو است، پس عدد نمايش داده شده (۳۹۰) را بايد در ۱۰۰۰ ضرب كنيم. در اين صورت مقدار ۳۹۰۰۰۰ بدست مي آيد. يعني اين مقاومت ۳۹۰ هزار اهم است. نكته: مقاومت بصورت موازي در مدار قرار مي گيرد و قبل از اندازه گيري مقاومت يك عنصر بايد برق مدار را قطع كنيد تا نتيجه بدست آمده صحيح باشد. رنج بيزر (بازر): از آنجايي كه دانستن اين بخش خيلي به درد يك برقكار مي خورد، بد نيست كه اين مورد را هم ياد بگيريد. زيرا براي پيدا كردن سيم هاي تلفن و آيفون در برق ساختمان خيلي به كارتان مي آيد. روي بيشتر مولتي مترها گزينه اي هست كه علامت يك زنگ يا يك بلندگو درج شده كه در تصوير بالا آن را با محدوده رنج بيزر مشخص كرده ايم. فرض كنيد كه داخل يك لوله برق ۱۰ رشته سيم وجود دارد كه همه آنها همرنگ هستند، و شما مي خواهيد از بين اين ۱۰ رشته سيم، دو تا از آنها را مشخص كنيد، كاري كه مي كنيد اين است كه از يك سمت، سر آن دو سيم را لخت مي كنيد و به هم اتصال مي دهيد و از سمت ديگر مولتي متر را روي حالت بيزر قرار ميدهيد و پراب ها را به صورت ۲ به ۲ و تصادفي روي تمام سيم ها تست مي كنيد. هر جا كه مولتي متر به صدا درآمد، يعني آن دو رشته سيم همان دو رشته سيمي هستند كه از سمت ديگر به هم متصل شده اند

​

​

​توجه: در تصوير بالا كليد يك پل را شفافتر ترسيم كرده ايم تا بتوانيد دو عدد پيچ اتصالي را كه در پشت كليد قرار گرفته مشاهده كنيد. چون در حالت عادي اين پيچ هاي اتصال (ترمينال هاي ورودي به كليد) در پشت كليد هستند و ديده نمي شوند. همانطور كه مشاهده مي كنيد در مدار بالا يك كليد يك پل قرار گرفته است كه وقتي اين كليد در حالت خاموش قرار دارد، چراغ، فرمان روشن و خاموش شدن را از چشم راه پله دريافت مي كند و وقتي كليد يك پل در حالت روشن قرار بگيرد ديگر فرقي نمي كند كه چشم راه پله حركتي را سنس بكند يا خير، و در اين حالت چراغ هميشه روشن است. براي تكميل تر شدن اين مطلب بد نيست كه مداري ديگر را هم در ادامه اين آموزش قرار دهيم. شايد براي شما هم اين سوال پيش آمده باشد. “چطور مي توانيم چراغي داشته باشيم كه با سنسور حركتي (چشم راه پله) روشن و خاموش مي شود، ولي بتوان از طريق يك كليد يك پل هم آن را بصورت دائم خاموش كرد؟”. پاسخ اين سوال در مدار پايين ترسيم شده است. لابد مي پرسيد اين مدار براي كجاها مناسب است؟. فرض كنيد يك سنسور حركتي را در يك حياط نصب كرده ايد، و گاهي اوقات وزش شديد باد باعث تكان خوردن اشيا محيط مي شود و سنسور چراغ ها را روشن مي كند. در اينصورت مي توانيد با نصب يك كليد يك پل در اين مدار، سنسور را بصورت دائم قطع كنيد. كليد برق سر راه سنسور حركتي سوال: چگونه امكان پذير است كه مداري داشته باشيم كه گاهي اوقات در حالت خاموش دائم، گاهي اوقات در حالت روشن دائم و گاهي اوقات در حالت چشمي كار كند؟؟؟ اين مدار به سادگي توسط يك كليد دوپل و يك چشم راه پله قابل پياده سازيست. و يا مي توان اين مدار را از تركيب يك چشم راه پله و يك تايمر راه پله ايجاد كرد. به اين صورت كه در مدار تايمر راه پله به جاي شستي ها، چشم راه پله قرار مي گيرد و اين چشم راه پله است كه فرمان شروع را به تايمر راه پله مي دهد. و بعد از اينكه تايمر راه پله فعال شد، پس از طي شدن مدت زمان تنظيم شده روي تايمر، چراغ ها خاموش مي شوند. روي تايمرهاي راه پله يك كليد وجود دارد كه شما مي توانيد مدار را در حالت دائم روشن، يا دائم خاموش و يا حالت چشمي قرار دهيد.

​

​

 آشنايي با كليد تك پل

​

كليد يك پل كليد يك پل شايد ساده ترين ابزار برقي باشد كه در دوران ابتدايي و در كتاب علوم با آن آشنا شده ايم. كليد يك پل به زبان ساده وسيله ايست كه از آن براي قطع و وصل كردن يك مدار الكتريكي از يك نقطه به كار مي رود. كليدها در واقع بر سر راه جريان برق و سيم منتهي به مصرف كننده ها قرار مي گيرند. نقشه كليد يك پل كه در برق ساختمان مورد استفاده قرار مي گيرند، به صورت زير است.

​

​

​​

روش نصب كنتاكتور در نمايِ بيروني اين دستگاه فقط تعدادي پيچ مي بينيد كه محل اتصال سيم هاي برق هستند. ولي در داخل اين دستگاه قطعاتي به شرح زير قرار گرفته است كه براي آشنايي با روش نصب كنتاكتور ابتدا بايد با اين اجزاي داخلي و نحوه عملكرد آنها آشنا شويد. بوبين -بوبين يك سيم پيچ است كه وقتي به آن برق وصل مي‌كنيم، حالت آهنربايي پيدا مي كند-. هسته ثابت فلزي هسته متحرك فلزي فنر بازگشت هسته متحرك سه تيغه به نام تيغه هاي قدرت كه در حالت عادي باز هستند. تيغه كمكي NO -كه در حالت عادي باز است و تيغه كمكي NC -كه در حالت عادي بسته است. البته خيلي از كنتاكتورها تيغه كمكي NO و NC ندارند و بايد بصورت يك قطعه جداگانه آنها را از بازار تهيه كنيد و روي كنتاكتور سوار كنيد. تصوير يك تيغه كمكي با ۲ تيغه NO و ۲ تيغه NC را در زير مشاهده مي كنيد. در پشت اين قطعه يك گيره كوچك وجود دارد كه از طريق آن براحتي به جلوي كنتاكتور مي‌چسبد.

​

موزش ساخت دزدگير اماكن ولوم تنظيم زمانِ چشم راه پله را روي زمانِ ۲ دقيقه تنظيم كنيد و حساسيت آن را روي حالت وسط (نه خيلي كم و نه خيلي زياد) قرار دهيد. آنگاه كليد يك پل را در كنار درب انباري (به سمت داخل انباري) طوري نصب كنيد كه وقتي دست خود را از لاي درب وارد انباري مي كنيد، بتوانيد كليد را پيدا كنيد. اين دزدگير ساده به اين صورت كار مي كند كه وقتي قصد ورود به داخل انباري را داريد، بايستي دست خود را از لاي درب وارد انباري كنيد و كليد را خاموش كنيد. آنگاه وارد انباري شويد و كارتان كه تمام شد، ۲ دقيقه در بيرون انباري منتظر بمانيد تا چشم راه پله قطع شود، آنگاه دوباره دست خود را از لاي درب وارد انباري كنيد و كليد را روشن كنيد. حساسيت چشم هاي راه پله طوري است كه اگر دست شما به آرامي حركت كند، اين حركت كوچك را ناديده مي گيرد و مدار فعال نمي شود. ولي از آنجايي كه سارقين از وجود اين كليد با خبر نيستند، به محض باز كردن درب انباري، آژير به صدا در خواهد آمد و سارق پا به فرار خواهد گذاشت. اين مدار يك مشكل كوچك دارد و آن هم اينكه شما مجبوريد بعد از اينكه كارتان در داخل انباري تمام شد، ۲ دقيقه در بيرون انباري منتظر بمانيد تا چشم راه پله خاموش شود و شايد اين زمان براي بعضي از دوستان قابل تحمل نباشد. بنابراين مدار را كمي پيشرفته تر مي كنيم به اينصورت كه براي اين مدار يك ريموت كنترل هم قرار مي دهيم. پيشنهاد ما استفاده از دستگاه كنترل از راه دور ۳ كانال بتا است. كه تصوير آن را در پايين مشاهده مي كنيد. البته ما تنها به يكي از كانالهاي آن احتياج داريم. قيمت اين دستگاه در بازار حدوداً ۴۵ هزار تومان است. برد ريموت بتا همانطور كه مشاهده مي كنيد اين دستگاه داراي ۲ عدد ريموت كنترل است كه در حدود ۱۰۰ متر برد دارند. قبل از استفاده از ريموت كنترل ها نياز است كه ريموت را به دستگاه مركزي (گيرنده) آن بشناسيد تا ريموت بتواند با دستگاه مركزي ارتباط برقرار كند. روش شناسايي ريموت ها به دستگاه و ساير تنظيمات دستگاه در كاتالوگ راهنماي محصول كه در زمان خريد به شما داده مي شود آمده است. البته مي توانيد كاتالوگ نصب و راه اندازي كنترل از راه دور بتا را از اين لينك دانلود و مطالعه كنيد. توجه داشته باشيد كه ما تنها با پايه هايي كه در تصوير مشخص شده است سروكار داريم و كاري به الباقي فيش ها و پايه هاي آن نداريم. اكنون با توجه به مدار زير، دستگاه كنترل از راه دور را در مدار قرار ميدهيم. مدار ساخت دزدگير اماكن با ريموت كنترل مدار ساخت دزدگير اماكن با ريموت كنترل در اين مدار دو عدد منبع تغذيه قرار گرفته است. منبع تغذيه شماره ۱ براي تغذيه آژير سيرن بوده و در صورتي كه از آژير ۲۲۰ ولت استفاده مي كنيد نيازي به قرار گيري منبع تغذيه شماره ۱ نيست. منبع تغذيه شماره ۲ برق دستگاه كنترل از راه دور را تامين مي كند و از آنجايي كه برق تغذيه اين دستگاه بايد به صورت دائم وصل باشد ما برق ورودي به آن را از قبل از چشم راه پله گرفته ايم تا فعال يا غير فعال شدن چشم راه پله تاثيري در كاركرد دستگاه كنترل از راه دور نداشته باشد. با اين مدار ديگر نيازي به نصب كليد يك پل در مدار نيست و شما مي توانيد قبل از ورود به داخل انباري كليد A روي ريموت كنترل را فشار دهيد تا دزدگير غير فعال شود، آنگاه درب انباري را باز كنيد و كارتان كه در انباري تمام شد، درب را ببنديد و دوباره كليد A روي ريموت را فشار دهيد تا دزدگير در حالت آماده بكار قرار گيرد. ريموت كنترل بتا چند نكته در ساخت دزدگير اماكن: نكته ۱: مد دستگاه كنترل از راه دور را روي حالت مد حافظه دار يا مد دزدگير اماكن قرار دهيد. نكته ۲: در مدار بالا نمي توان به جاي چشم راه پله از چشم دزدگير اماكن استفاده كرد. زيرا چشم هاي دزدگير اماكن داراي ولوم تنظيم زمان نيستند و پس از اينكه حضور شخص را تشخيص دهند و مدار را فعال كنند، بعد از ۱ الي ۲ ثانيه دوباره قطع مي شوند. و اين زمان كوتاه براي فراري دادن سارق كافي نيست. نكته ۳: تفاوت آژير سيرن (پيزو) با بلندگو در اين است كه براي به صدا درآمدن سيرن كافيست كه يك ولتاژ ۱۲ ولت به آن وصل شود، ولي بلندگو نياز دارد كه ملودي پخش خود را از يك برد الكترونيكي ديگر، مثلاً مركز كنترل دريافت كند. پس در مدار بالا نمي توان از بلندگو استفاده كرد. تصوير يك نمونه آژير سيرن را در پايين مشاهده مي كنيد. آژير سيرن سايت آموزش برق به كمك شما نياز دارد. لطفاً چنانچه از محتواي آموزشي اين صفحه رضايت داريد با فشردن كليد +G بالا در گوگل به اين صفحه امتياز بدهيد. از اينكه به بهتر شدن اين سايت كمك مي كنيد از شما سپاسگذاريم

​

كاربرد كليد دو پل :

اين مدار در محل هايي كه دو دسته لامپ در كنار هم وجود دارنئ بكار ميروند، مانند اتلق هاي پذيرايي بزرگ كه بيش از يك لامپ يا لوستر دارند كه بايد در يك زمان يك دسته و زمان ديگر دسته ي ديگري از لامپ ها و در موقع ديگر دو دسته از لامپ ها روشن شوند.

طريقه اتصال كليد دوپل :

سيم فاز را بعد از عبور از فيوز به جعبه تقسيم برده و ار آنجا پيچ مشترك كليد دو پل كه معمولا با رنگ قرمز يا با حرف  P  مشخص گرديده است وصل ميكنيم.

از دو پيچ غير مشترك كليد دو سيم بنام هاي برگشت فاز به ته دو سر پيچ برده و به آن وصل ميكنيم. سرپيچ ها از بدنه بطور مستقيم به نول شبكه متصل ميكنيم. اگر تعداد لامپ ها زياد بود، سرپيچ هابه دو دسته تقسيم ميشود كه هر دسته دو يا چند سرپيچ با هم موازي شدند. در اين صورت سيم برگشت و همچنين سيم نول به نقطه مشترك سر پيچ ها وصل ميشوند.

​

​

​

​​​

​

 ​

در اين مقاله قصد داريم در رابطه با مدار كليد تك پل و نكات مهم آن صحبت كنيم. كليد يك پل يكي از ابزارهاي ساده برقي است كه براي قطع و وصل كردن برق و مدار الكتريكي مورد استفاده قرار مي گيرد. اين تعريفي كه از كليد يك پل كرديم ساده ترين تعريف است. در دوران مدرسه در كلاس علوم درباره ساده ترين كليد هاي يك پل، خوانده ايد و حتي مداري را ساخته ايد. در اين مطلب مي خواهيم شما را با نقشه كليد تك پل كه يكي از ساده ترين مدار مي باشد آشنا كنيم. با ما همراه باشيد و درباره نقشه و مدار كليد تك پل مطالعه كنيد.

كليد يك پل چيست؟

كليد يك پل يكي از مهم ترين وسيله هايي است كه در برق كشي ساختمان از آن استفاده مي كنند. از اين كليد براي قطع و وصل كردن چراغ هاي منزل استفاده مي كنند. قطع و وصل شدن اين كليد توسط انسان و با فشار دادن كليد صورت مي گيرد. حتي براي روشن و خاموش كردن پنكه و كولر از كليد هاي تك پل استفاده مي شود. پنكه با روشن كردن با دور ثابت حركت مي كند. مدار كليد تك به گونه است كه زماني كه دو سيم را از برق به لامپ وصل كنيم لامپ روشن مي شود. براي اينكه كليدي براي روشن كردن اين لامپ قرار دهيم بهتر است يكي از سيم ها را از وسط قطع و كليد يك پل را در آن قرار مي دهيم. بهتر است در هنگام قطع كردن سيم، سيم فاز را قطع كنيم. زيرا با قطع و وصل كردن كليد، سيم فاز نيز قطع و يا وصل مي شود. براي اينكه تشخيص دهيد سيمي فاز است، مي توانيد از فازمتر استفاده نماييد. در اين كليد كنتاكت ‌ها متصل يا باز مي باشند.

​

چگونگي برق كشي و نصب كليد تك پل

كليد هايي كه براي برق كشي ساختمان هاي مسكوني مورد استفاده قرار مي گيرند، دو پيچ دارند. كه يكي از پيچ ها آهني و پيچ ديگري مسي است. رنگ اين پيچ ها با هم فرق دارند. به همين دليل عملكرد كليدها در برق ساختمان درست است. سيم كشي و نصب كليد تك پل به اين شكل است كه يكي از سيم ها كه همان سيم فاز است را قطع مي كنيم  و يك سر سيم را كه همان سيم ورودي است را به پيچ مسي و سر ديگر آن را كه به لامپ وصل است را به پيچ آهني متصل مي كنيم. در اين صورت كليد مي تواند به خوبي كار كند و چراغ با فشار دادن كليد به سمت بالا و يا پايين روشن و يا خاموش مي شود.

نحوه لوله گذاري براي تشكيل مدار كليد تك پل به اين شكل است كه يك لوله ارتباطي كه سيم نول و سيم فاز از آن رد مي شود وارد كليد مي شود. سپس از كليد يك لوله برق به لامپ متصل مي شود.

انواع نقشه براي طراحي مدارهاي الكتريكي

• شماي فني
• شماي حقيقي
• شماي مسير جريان

كاربرد مدار كليد تك پل

از مدار الكتريكي كليد يك پل در برق كشي ساختمان براي روشن و خاموش كردن لامپ استفاده مي كنند. اين وسيله بيشتر در اتاق ها، انباري ها، حمام، دستشويي، آشپزخانه، پاركينگ، حياط و … مورد استفاده قرار مي گيرد. نكات مهم نصب كليد تك پل مي تواند به شما در رفع مشكلات برقي كمك بسياري كند.

​

قانون‌ هاي طراحي مدارهاي الكتريكي

• سيم برگشت فاز از كليد به لامپ متصل مي شود.
• نبايد سيم هاي برگشت فاز به همديگر وصل شوند.
• سيم برگشت فاز هر كليد به لامپي مي رود كه مي خواهد آن ها كنترل كند.
• ترتيب قرار گرفتن سيم ها در جعبه تقسيم به اين صورت است: سيم فاز، سيم اتصال به زمين، سيم نول.
• زماني كه مدار را طراحي مي كنيد بهتر است شكل كليد باز و مدار خاموش باشد.

تفاوت كليد تبديل با كليد يك پل

بسياري از افراد كليد تبديل را با كليد هاي يك پل اشتباه مي گيرند و نقشه كليد تك پل را نيز با كليد تبديل يكي مي دانند. شايد در هنگام نصب نيز متوجه اين اشتباه شده باشيد. به دليل اينكه كليد تبديل شبيه به كليد يك پل است و اگر كسي درباره آن آشنايي نداشته باشد ممكن است اشتباه بگيرد. تفاوتي كه كليد تبديل با كليد هاي يك پل دارد اين است كه كليد تبديل سه پيچ دارد و كليد يك پل داراي دو پيچ است. در كليد تبديل دو پيچ با هم رنگ يكساني دارند و پيچ سوم رنگش با دو پيج ديگر متفاوت است. در اين كليد به دو پيچي كه رنگ يكساني دارند پيچ هاي غير مشترك و پيچ سوم كه رنگ متفاوت است، پيچ مشترك مي گويند. پيچ هاي كليد يك پل براي ورودي و خروجي فاز مي باشد.

كليد و پريز لمسي روشنايي يك پل

كليد هاي لمسي روشنايي يك پل طوري طراحي شده است كه كار كردن با آن راحت است و حس خوشايندي به افراد مي دهد. اين كليد ها را مي توان با كليد هاي يك پل قديمي عوض كرد. كليد لمسي علاوه بر زيبايي كه دارد داراي طول عمر بالايي مي باشد. همچنين ابعاد اين كليد و پريز ۳۳×۸۶×۸۶ ميليمتر است و در سه رنگ سفيد و مشكي و طلايي طراحي و توليد شده است. براي راحتي و زيبايي مي توانيد از اين كليد و پريز لمسي استفاده نماييد.

​

 تغيير سيستم قديمي تايمر به سنسور به اين صورت مي باشد كه فاز اصلي را كه وارد پيچ فاز در تايمر شده است را مستقيما  به سيم برگشتي لامپ ها كه وارد " مشترك لامپ و شاسي " شده است، وصل مي كنيم. سيم فاز و مشترك مربوط به كليدها قطع و از مدار خارج مي شوند. سيم نول را نيز از دستگاه تايمر قطع مي كنيم و دستگاه تاييمر از مدار خارج مي شود.